I tesori nascosti della Toscana – LUCIGNANO

Veel kleine en niet zo bekende plaatsjes in Italië kunnen je enorm verrassen met hun rijke culturele geschiedenis, waardoor je er kunstschatten tegen kunt komen, die je niet zou verwachten. Over deze minder bekende kant van Italië gaat mijn blog van vandaag om je te inspireren om bij een volgend bezoek aan Italië eens op zoek te gaan naar deze: tesori nascosti dell’Italia, deze: verborgen schatten van Italië!

In 2015 ging ik voor mijn studie Italiaans een paar dagen naar het plaatsje Lucignano in Toscane, om daar als tolk-vertaalster Italiaans-Nederlands te werken op een onderwijscongres. Voor dit vertaalwerk voor en de inhoudelijke verslaglegging van dit congres, was ik gereisd naar de prachtige omgeving waarin dit middeleeuwse dorpje ligt: het hart van de Val di Chiana, in de regio Toscane. In deze vallei, die bestaat uit een glooiend, heuvelachtig gebied, waar olijfolie en wijn wordt geproduceerd en een meer vlak gedeelte, waar men tarwe, gerst en mais verbouwt, zie je overal de zonnebloemen groeien en dat alles is een prachtig beeld als je naar Lucignano toe rijdt.

Het congres werd georganiseerd voor Nederlandse en Italiaanse leerkrachten om van elkaar te leren en van gedachten te kunnen wisselen over de inclusie van leerlingen met een beperking in de klas. Om te ervaren op welke manier in het Italiaanse basis- en voortgezet onderwijs die inclusie in de praktijk wordt gebracht, bezochten Nederlandse leerkrachten, hun Italiaanse collega’s ook in de klas op de diverse scholen in en rond Lucignano, waarbij ik optrad als tolk. Ik vond het heel bijzonder om te zien met hoeveel passie de Italiaanse leerkrachten omgegaan en werken met deze kinderen.
Wil je meer over weten over passend onderwijs in Italië, lees dan mijn verslag via deze link .

Het plaatsje Lucignano wordt omgeven door de dorpen Monte San Savino in het noorden, Marciano della Chiana en Foiano della Chiana in het oosten, Sinalunga in het zuiden en Rapolano Terme in het westen en is een goede uitvalsbasis voor een heerlijke Toscane vakantie. De bekende plaatsen zoals Florence (1.20 minuten met de auto), Pisa en Lucca (ongeveer 2 uur rijden), Arezzo (half uurtje rijden) en Siena (40 minuten) zijn makkelijk te bezoeken, maar wanneer je je concentreert op Lucignano en omgeving, zal je je verwonderen over wat dit plaatsje biedt op het gebied van kunst en cultuur, op culinair gebied en aan accommodaties voor je verblijf in Toscane.

In de Italiaanse geschiedenis is er vanaf de Romeinse tijd al strijd gevoerd om de jurisdictie over deze vallei, om haar strategisch belang en om haar vruchtbare grond. In de eerste eeuw voor Christus viel het gebied onder Rome doordat het veroverd werd door Lucius Cornelius Sulla Felix, een Romeinse generaal en staatsman. Vervolgens stichtte de Romeinse consul Lucius Licinius Lucullus een Castrum romanum, een legerkampement voor de Romeinse legioenen in de Valdichiana vallei, waarna de naam Lucignianum ontstond als eerbetoon aan deze Lucius. Hieruit is later de naam Lucignano ontstaan. In 1371 werd door de Senezen de eclipsvormige stadsmuur gebouwd, die typerend is voor deze tijdsperiode, met de drie toegangspoorten: Porta San Giusto, Porta San Giovanni en de Porta Murata. Tenslotte werd in 1558 door de Florentijnen een fort gebouw voor Cosimo de Medici, door de architect Bernardo Puccini.

Tussen 1200 en 1500 voerden de steden Siena, Arezzo, Perugia en Florence een steeds terugkerende strijd om het gebied. Heel bekend is de “Battaglia della Valdichiana” een veldslag in 1363 tussen de Senezen, onder leiding van Giordano Orsini en de Florentijnen onder leiding van Niccolo de Montefeltro.
Over deze gebeurtenis is een fresco gemaakt door Lippo Vanni, een veertiende eeuwse schilder uit Siena, die te zien is in het Palazzo Pubblico te Siena, (ca.1364).

Door de Porta San Giusto, die deel uitmaakt van de oude stadsmuur kom je het stadje binnen. Aan weerszijden van deze poort zijn twee caffetteria’s met een heerlijk terras, waar je s’ochtends een espresso met een brioche, een zoet broodje, kunt nuttigen in het opkomende zonnetje. De meeste inwoners komen hier dan ook dagelijks om een praatje te maken voordat zij aan hun dag gaan beginnen.  Als je vervolgens door de poort het oude centrum binnenloopt, zie je links in Via Giacomo Matteotti, de kleinere eenvoudige huizen, waar vroeger de armen woonden en rechts in de Via Roma de elegante paleizen van de historische adellijke families van Lucignano. Als je verder loopt naar het centro storico zie je op de piazza centrale de indrukwekkende Chiesa della Collegiata di San Michele Arcangelo

Op de foto bezoeken wij deze kerk, waarbij wij werden rondgeleid door een Italiaanse medewerkster van het Museo Comunale di Lucignano en ben ik aan het vertalen wat zij vertelt over de prachtige fresco’s die er bewaard zij uit de veertiende, vijftiende eeuw, zoals die van Bartholo di Fredi (Siena, 1330 – 1410): il trionfo della morte. Als je vervolgens je weg vervolgt richting het Palazzo Comunale, zie je de Chiesa di San Francesco, die opvalt door haar blauw met witte voorgevel.

Het is de moeite waard om ook een bezoek te brengen aan het Palazzo Comunale, waar je de raadszaal, de Sala del Consiglio kunt bezoeken, die tegenwoordig gebruikt wordt is voor de raadsvergaderingen van de gemeenteraad met de burgemeester van Lucignano, die er ook haar kantoor heeft, mevrouw Robeta Casini. De ruimte van de raadszaal is rondom beschilderd met een groot werk van de Milanese schilder Luigi Ademollo (1764-1849): Il trionfo di Roma.

Onderin het gebouw huist het Museo Civico di Lucignano, hier zijn mooie iconen te zien van Bartolo di Fredi (1455-1523) trittico La Madonna in trono con bambino en Lippo Vanni, (ca. 1350) Madonna in trono con Bambino, San Pietro e San Giovanni Battista.

In de kelder van het museum is de Sala delle Udienze gevestigd, een ruimte, waar door de priorij in de 14e eeuw recht werd gesproken en prachtige muurschilderingen te zien zijn van personages uit de Griekse en Romeinse mythologie, zoals Cesar en Augustus, Aristoteles, maar ook uit de bijbel, zoals Sint Franciscus, de beschermheilige van Lucignano. Ook zijn hier teksten te zien, die herinneren aan de vroegere functie van de ruimte, zoals: odite l’altra parte – vreest de andere kant, een tekst die weinig te raden overlaat over hoe een vonnis kon aflopen…

Naast bovenstaande teksten zijn er regels uit de Divina Commedia van Dante Alighieri op het koepelvormige plafond te zien, die voor de schrijver stonden voor een juiste rechtspraak en vrijheid.

Het capolavoro, het meesterstuk van het museum is de Albero d’oro, de gouden boom, een werk van Ugolino da Vieri en Gabriello d’Antonio, dat gemaakt is tussen 1350 en 1471.

De boom is 2,60 m hoog, vanuit de stam in het midden steken aan weerszijden 6 takken omhoog, met prachtige gedecoreerde blaadjes aan de uiteinden kleine met koraal versierde medaillons dragen, waarbij het koraal het bloed van Christus uitbeeldt. Op de kruin van de boom staan een pelikaan en een crucifix afgebeeld.

De pelikaan staat symbool voor de zelfopoffering die een moeder voor haar kind heeft en de crucifix verwijst naar het supreme offer van Christus, zijn bloed als bron van leven voor de mensheid. De boom is ook bekend als de Albero dell’amore, de boom van de liefde en veel jonge bruidsparen beloven elkaar dan ook graag trouw voor deze relikwie en worden er vervolgens samen vereeuwigd.

In 2015 is de Albero d’oro di Lucignano op de EXPO in Milaan tentoongesteld, een evenement waar de inwoners van Lucignano heel trots op zijn.

Tijdens het congres verbleef ik in een typisch Toscaans landhuis. Het ruime huis was mooi ingericht en voorzien van van frisse okergele kleuren. Door de ramen zag je de heuvels. De eigenaresse kon niet allen erg lekker koken, maar zij verhuurt deze agriturismi in de streek. Ben je op zoek naar een mooi goed verzorgd vakantiehuis in de omgeving van Lucignano, kijk dan eens op deze link: Vakantiehuis Cepina.com.

Buon divertimento a Lucignano e alla prossima!

Bronnen en extra informatie:

http://www.treccani.it/enciclopedia/

http://www.visitlucignano.it/index-eng.html

http://www.lucignano.com/storia_di_lucignano.html

http://www.visitlucignano.it/museo.html

www.settemuse.it

Je kunt ook deze video bekijken.

Tekst en copyright Louise Helsloot MA – De Italiaanse Culturele Salon © 2021