Blog Large Image
18953
page-template,page-template-blog-large-image,page-template-blog-large-image-php,page,page-id-18953,page-child,parent-pageid-1815,stockholm-core-2.4,select-theme-ver-9.6.1,ajax_fade,page_not_loaded,,qode_menu_,wpb-js-composer js-comp-ver-7.5,vc_responsive

Louise’s Liguria: SANREMO, waar tradities en trends elkaar ontmoeten, een reis door het beste van de Italiaanse Riviera

De adembenemende bergdorpjes in de Valle d’Argentina van Ligurië ontdekken is een heerlijke ervaring. De kustlijn van de Riviera dei Fiori biedt echter ook een uniek en fascinerend perspectief. Vandaag reizen we naar een van de mooiste badplaatsen die je er vindt: Sanremo, de stad van de bloemen!

 

We hebben deze modieuze badplaats in Liguria meerdere keren bezocht en elke keer waren we blij verrast door de levendige sfeer.

Deze prachtige stad heeft een rijk cultureel erfgoed en we raden je aan jouw verkenning van Sanremo te beginnen met een bezoek aan de historische wijk in het oude centrum: La Pigna.

Het is een absolute must-see, dus sla een bezoek aan dit deel van Sanremo niet over!

Het Italiaanse woord pigna betekent ananas. De wijk werd omhoog gebouwd in de vorm van een ananas om de oude stad te versterken tegen aanvallen van Berberse piraten die in de zestiende eeuw in het gebied rond de Middellandse Zee actief waren.

 

In dit bijzondere gedeelte van Sanremo zijn er verschillende opmerkelijke sites om te verkennen. Een daarvan is de Porta di Santo Stefano, een gotische gewelfde ingang ter ere van Sint-Stefanus. Naarmate je verder deze wijk inloopt, kom je charmante smalle steegjes tegen die verstild lijken in de tijd. Ze leiden je uiteindelijk naar pittoreske historische pleinen, zoals het Piazza dei Dolori. Hier vind je het Palazzo Gentile-Spinola, een laatmiddeleeuws gebouw dat in de zestiende eeuw werd gerenoveerd om te dienen als vakantiehuis van deze rijke magistrale familie uit Genua.

Het Oratorio di San Sebastiano werd in 1508 gebouwd als teken van dankbaarheid aan de heilige Sebastian die Sanremo op wonderbaarlijke wijze beschermde tegen de pest die toentertijd over Ligurië di Ponente raasde.

Het gebouw onderging meerdere restauraties tussen de zestiende en achttiende eeuw en werd later versierd door kunstenaars als Maurizio Carrega (1750-1815) en Luigi Varese (1825-1889).

 

Aan het Piazza di Santa Brigida, een veel ruimer plein, vinden we de gelijknamige Chiesa di Santa Brigida deze kerk is waarschijnlijk gesticht door een congregatie van zusters. Deze religieuzen worden ook tegenwoordig nog aangeduid als de Brigadine, vernoemd naar de heilige Brigida, de Zweedse Brigid, die volgens een document uit 1596 in dit deel van Liguria heeft gewoond en gewerkt. Na een restauratie die begon in 1989 en duurde tot 2015, worden de kerk en het plein nu gebruikt voor culturele bijeenkomsten, muziekuitvoeringen en theaterevenementen (foto 5).

 

       

 

 

Als je je weg vervolgt, passeer je de Giardini Regina Elena, de tuinen gewijd aan Elena di Montenegro, de vrouw van koning Vittorio Emanuele III, die verschillende kleurige  bloemsoorten, bomen en palmen laten zien.

 

Op de Piazzale Assunta staat het prachtige Santuario Madonna della Costa, een religieus gebouw dat voor het eerst wordt genoemd in een document dat dateert uit 1474. In 1600 werd een nieuw heiligdom gebouwd ter ere van la Madonna della Costa, de patrones van zeelieden die hen beschermt tegen de gevaren van de zee.

 

Er zijn beroemde kunstwerken te bewonderen, waaronder sculpturen van de beroemde Italiaanse beeldhouwer Anton Maria Maragliano (1664-1741), een portret van de Madonna met kind toegeschreven aan Fra ‘Nicolò da Voltri (1385-1417) en artistieke creaties van schilders als Domenico Fiasella, bekend als Sarzana (1589-1669) en Giulio Cesare Procaccini (1574-1625) uit de zestiende en zeventiende eeuw. Vanaf dit punt kun je genieten van een werkelijk adembenemend panoramisch uitzicht op de kustlijn en de zee!

 

 

Een andere interessante kerk om te bezoeken is de Concattedrale di San Siro, de co-kathedraal van de heilige Syrus van Pavia. Een document uit 1143 vermeldt al het bestaan van dit gebouw in romaans-gotische stijl. De kruisvormige en grote roosvensters in de gevel dateren uit de dertiende eeuw.

De bouw van de klokkentoren begon in dezelfde eeuw, en toont diverse indrukwekkende klokken, waarvan de Campanone, gewijd aan Johannes de Doper, patroonheilige van Liguria, de grootste is.

 

Het gebouw is door de tijd verschillende keren aangepast, gedeeltelijk verwoest in de Tweede Wereldoorlog en in 1948 gerestaureerd in de stijl van de Barok. Meer recent, in 2015, zijn opnieuw restauraties gedaan om de kerk in haar volle glorie te herstellen.

Unieke kunstwerken om hier te bewonderen zijn het Christusbeeld in hout toegeschreven aan  Anton Maria Maragliano (1664-1739), een sculptuur van de Madonna del Rosario daterend tussen de zestiende en achttiende eeuw, door Giuseppe Compostano, een kunstenaar die werkte in de stijl van Maragliano, en schilderijen gemaakt door de Raffaele de Rossi, zoals het kooraltaarstuk, gedateerd 1548.

 

Het Museo Civico is gevestigd in het prachtige Palazzo Nota, daterend uit 1667. De marmeren zalen van de Pinoteca tonen prachtige kunstwerken uit de collecties van antieke families van Sanremo, en portretten en landschappen van schilders als Maurizio Carrega (1737-1819), evenals werk van Pieter Paul Rubens (1577-1640).

 

 

Villa Nobel,

In 1870  liet Pietro Vacchieri, een apotheker uit Rivoli, zich inspireren door Franse trends die toen in de mode waren en gaf architect Filippo Grossi opdracht  om een elegant palazzo voor hem te ontwerpen. Vier jaar later werd het pand verkocht aan Lazzaro Patrone. Alfred Nobel kocht dit huis in 1891 en heeft er tot zijn dood in 1896 gewoond.

 

In 1923 werd de villa verkocht aan de Giovan Battista Parodi, wiens erfgenamen de villa weer verkochten aan de overheid, die er het museum van maakte zoals we het nu kennen.

 

 

Villa Nobel vertelt je over het leven van Alfred Nobel in Sanremo aan de hand van een verzameling foto’s en voorwerpen die in zijn laboratorium zijn gebruikt om onderzoek te doen en besteedt ook aandacht aan diverse Nobelprijswinnaars. Daarnaast kun je een kijkje nemen in zijn bibliotheek en zelfs de slaapkamer van deze wereldberoemde wetenschapper, wat aanvoelt als een reis terug in de tijd naar de vroege jaren 1900.

Tegenwoordig organiseert het museum ook een verscheidenheid aan evenementen, waaronder culturele bijeenkomsten, concerten en bruiloften, welke ook kunnen plaatsvinden in de mooie tuinen rond deze bijzondere locatie.

 

Terwijl je zo door Sanremo wandelt, zul je ook haar kosmopolitische kant ervaren. Het elegante casino, de Franse invloed en het wereldberoemde Festival della Canzone di Sanremo, het Festival van het Italiaanse lied van Sanremo, maken de stad een populaire bestemming voor stylisten, ontwerpers en modeliefhebbers.

 

Corso Matteotti biedt je een grote verscheidenheid aan prachtige winkels, perfect voor (window) shoppen of een ontspannen wandeling. Daarnaast zijn er veel gezellige terrasjes en restaurantjes in deze omgeving om te genieten van een maaltijd of een drankje.

Vi raccomando di cuore di visitare a Sanremo! Een bezoek aan Sanremo is wat ons betreft een echte aanrader, van harte aanbevolen!

 

 

 

 

Bronnen:

I.A.T. Ufficio Informazioni e di Accoglienza Turistica Sanremo

Villa Nobel

Foto’s:

1-3-4 PW © 2023, 2 Göran Benght, 5 © Sanremo News, 6-7 pagina ufficiale Facebook Santuario Diocesano Nostra Signora Assunta della Costa Sanremo, 8 pagina ufficiale Facebook Festeggiamenti Parrocchiali di San Siro Sanremo, 9 Samuele English Wikipedia,10 en 11 © villa Nobel Sanremo, 12-13 LH © 2023.

Tekst Louise Helsloot MA – De Italiaanse Culturele Salon © 2023

Louise’s Liguria: Badalucco, antico borgo in de Ligurische heuvels die moderne kunstenaars inspireert

IStock – credits Allard1

 

Het pittoreske dorpje Badalucco ligt in de Valle Argentina, in de provincie Imperia, op ongeveer twaalf km landinwaarts van Arma di Taggia aan de Riviera dei Fiori in Liguria. Dit paesetto antico, oude dorpje, staat bekend om de pastelkleurige huizen en kleurige muurschilderingen, lokaal bekend als Murali (mura betekent muur). Vanwege deze opvallende kunstwerken wordt Badalucco vaak aangeduid als il Paese dipinto, het beschilderde dorp.

 

In 1992 kwam de lokale bevolking op het idee om het dorp op te fleuren en meer toeristen te trekken door muurschilderingen in vrolijke kleuren op de grijze muren van de oude huizen aan te brengen. De murali zijn gemaakt door verschillende lokale kunstenaars, waaronder Sandro Marchetti, een kunstenaar met een lange carrière en diverse tentoonstellingen op zijn naam.

 

Copyright © Agriturismo S.Martino di Castiglion Tinella

Naast zijn muurschilderingen in Badalucco, heeft Marchetti ook gewerkt in Castiglion de Tinella, in de buurt van Cuneo, waar hij zijn kunstwerk L’ Albero della Cuccagna heeft gecreëerd.

 

Het woord albero betekent boom, Cuccagna staat voor Kokanje, dat in de Middeleeuwen werd gezien als een land van melk en honing, een soort Luilekkerland. De muurschildering verwijst naar een traditioneel volksentertainment waarbij mensen een mast beklimmen om diverse lokale lekkernijen eruit te halen die er aan de top inhangen.

 

Copyright © La Scintilla

De lokale bevolking van Badalucco, bekend als Baucogni in het lokale dialect, heeft gemengde gevoelens over de muurschilderingen. Sommigen waarderen deze mix van traditioneel antiek en moderne kunst, maar anderen geloven dat de decoraties afbreuk doen aan het authentieke culturele en historische karakter van het dorp.

 

Badalucco staat niet alleen bekend om schilderkunst, maar ook om haar keramiek. De Badalucco Art Gallery, beheerd door de Associazione Up Arte, organiseert regelmatig tentoonstellingen met werken van verschillende lokale kunstenaars. Bezoekers kunnen ook deelnemen aan creatieve workshops en cursussen, waardoor het verkennen van deze stad nog spannender wordt.

 

Men denkt dat de naam Badalucco afkomstig is van het Italiaanse werkwoord badare, wat betekent zorgen voor of waken. In die zin verwijst het naar de historische functie van het dorp als gefortificeerd kasteel door de geschiedenis heen. Badalucco is een plaats van gevechten geweest, waarbij het zich heeft moeten verdedigen tegen talloze invasies, waaronder die van de Romeinen, Barbaren, Saracenen en de Republiek Genua, Frankrijk, Spanje en Oostenrijk.

 

 

Dit evocatieve dorpje in de colline Ligure, de heuvels van Liguria, is omgeven door olijfgaarden waar de Taggiasca olijven worden geteeld voor de heerlijke Olio d’Oliva Extra Vergine. Die traditie gaat terug tot de late 7e en vroege 8e eeuw toen Benedictijner monniken het land rond Badalucco cultiveerden en terrassen bouwden voor de oogst. Op afspraak kunnen bezoekers rondkijken in de Frantoio ROI-olijfperserij, al generaties lang een familiebedrijf, en meer ontdekken over de geschiedenis van de olijfolieproductie in Badalucco.

 

Copyright © Ristorante Ca’Mea

Naast olijfolie staat Badalucco bekend om il fagiolo di Badalucco, een kleine witte bonenvariëteit die hier in veel gerechten wordt gebruikt en Rundin wordt genoemd. In de cucina rustica van deze regio, de rustieke keuken, wordt deze boon vaak gecombineerd met capra (geitenvlees) en coniglio (konijn). Andere piatti tipici, regionale gerechten uit  Badalucco, zijn de Fiori di zucca ripieni, courgettebloemen uit de oven gevuld met mortadellaworst, Stoccafissu a Baucogna, een gerecht met gedroogde stokvis, of A fogazza, een zoete focaccia, allemaal lekkernijen gemaakt volgens traditionele recepten.

 

 

Er zijn verschillende restaurants waar je kunt genieten van al dit lekkers, zoals de Osteria Cian De Bia bijvoorbeeld, waar je het menu eet dat de chef voor die dag heeft bedacht, samen met een goed glas lokale wijn zoals Vermentino, Pigato of Rossese. Als je van paddenstoelenspecialiteiten houdt, kunt je genieten in het ristorante Ca’Mea gevestigd in een antieke olijfperserij (foto links).

 

IStock – credits Tinieder

 

 

 

Naast een culinaire traditie, en de dagelijkse routine (zie foto’s rechts), is er mooie historische cultuur te ontdekken in deze prachtige antieke borgo, dit gehucht, met zijn smalle steegjes en overdekte doorgangen.

 

IStock – credits Dragoncello

Wist je dat het blauwe driewielige busje op de foto een Ape heet?

Het Italiaanse woord ape betekent werkbij, en de eerste modellen werden in 1948 geïntroduceerd als een eenvoudig hulpmiddel voor werk, en ze komen nog steeds van pas!

 

Badalucco werd vroeger omsloten door een ringmuur met vijf poorten: de Porta di San Rocco, Porta del Pogetto, Porta di Beo, Porta del Castello en Porta di Santa Lucia, de laatste gelegen op een brug, de Ponte di Santa Lucia. Een andere brug genaamd Ponte della Madonna degli Angeli, genoemd naar de nabijgelegen Capella della Madonna degli Angeli, is stroomopwaarts te vinden aan de noordkant van het dorp.

 

De Ponte di Santa Lucia is een romaanse boogbrug waar de oude karrensporen uit vervlogen tijden nog te zien zijn in de kiezelbestrating.

 

Waar vroeger ezelpaden liepen, zijn hier nu nieuwe paden aangelegd. De vorm van de brug doet denken aan de gebogen rug, welke kenmerkend is voor een ezel; Ponte a schiena d’asino, brug met ezelrug, is dan ook in het Italiaans de naam voor dit type brug. Dankzij die unieke boogconstructie heeft de brug nog steeds overleefd en vormt een natuurlijke golfbreker voor de Argentina, de bergstroom die hier als een kleine waterval over rotsen en stenen onder de brug stroomt.

 

 

 

IStock – credits Gablitz

De kleine klokkenkapel erboven werd in 1606 gebouwd ter ere van Santa Lucia, de patroonheilige van blinde mensen.

Binnen is een marmeren beeld van haar te zien. Op de naamdag van Santa Lucia, 13 december, zeggen veel dorpelingen een klein gebed als ze hier voorbijlopen uit gewoonte, voorzorg of vroomheid:

 

Salute e pan d’ordiu, che Santa Lezia e ne cunserve a vista e l’audia.

 

Gezondheid en gerstbrood, moge Saint Lucia ons zicht en gehoor behouden.

 

IStock – credits Gablitz

 

Ontdek daarnaast ook de schoonheid van de Chiesa di Santa Maria Assunta e San Giorgio, in het hart van het historische centrum. Met zijn opvallende barokke stijl met prachtige arcades aan de gevel, is deze kerk een waar meesterwerk. Neem even de tijd om de monumentale deur uit 1556 te bewonderen, gemaakt door Bartolomeo Varenzi da Cenova, die in de loop van de tijd bewaard is gebleven en hergebruikt.

 

Eenmaal binnen zul je versteld staan van de uitgestrektheid van de ruimte. De zestiende- en zeventiende-eeuwse gipsversieringen en devotionele ornamenten zijn gewoonweg adembenemend. Het grote altaar, gemaakt door Gio Andrea Manni in 1697, en geflankeerd door twee gigantische marmeren engelenbeelden uit de school van Bernini, is een indrukwekkend beeld. In de kapellen vindt je een scala aan schilderijen van verschillende kunstenaars, waaronder Giuseppe Massa: La Resurrezione di Cristo (1726), Giacomo Rodi: La Madonna del Carmine e Santi (begin 17e eeuw) en Francesco Maria Narice: L’Assunzione della Vergine (1776).

 

Het Oratorio dei Disciplinanti delle Stimmate di San Francesco, gebouwd in 1646, beschikt over kunstwerken van Gio Paolo Marvaldi uit 1705. Het Oratorio della Madonna della Misericordia (1701-1728) toont decoratief reliëf stucwerk van Vincenzo Adami en fresco’s van Maurizio Carrega.

 

Copyright © Ralf Pfeiffer.

 

 

 

 

 

Zoals mijn blogs over Triora, Dolcedo en Dolceaqua al vertelden, ben je helemaal op je plek in dit deel van Liguria wanneer je van wandelen en trekking houdt. Vanuit Badalucco worden diverse panoramische wandelingen georganiseerd met een Alpine gids, maar outdoor liefhebbers gaan ook zelfstandig op pad met een goede wandel-App, een gedownloade routekaart en voldoende opgeladen telefoon.

 

Een wandeltocht die vaak vanuit Badalucco wordt gelopen is de Anello della Madonna della Neve, van het Oratorio San Nicolo (foto rechts) naar het Santuario Madonna della Neve ( foto hieronder).

 

 

 

Copyright © Santuari Italiani.

Deze tour, waarbij je in een cirkel (anello betekent ring) van ongeveer acht kilometer omhoog en omlaag loopt, wordt aanbevolen voor gemiddelde wandelaars in goede conditie.

 

De wandeling  leidt langs olijfterrassen omringd door typische stenen muren wijngaarden en door kastanjebossen, waar je in stilte kunt genieten van de prachtige natuur en misschien zelfs een paar wilde zwijnen tegenkomt, zoals we lezen in de vele positieve recensies; deze tocht staat ongetwijfeld op onze lista di cose da fare, onze to-do lijst, bij ons volgende bezoek aan de betoverende Valle d’Argentina!

 

 

 

Bronnen:

 

I.A.T. Via Bianchi Marco 1 – Badalucco

Comune di Badalucco – muurschilderingen

Sandro Marchetti

Olijfperserij Olio Roi Frantoiani

Restaurant Ca’Mea Badalucco

Osteria Cian de Bia

Tekst Louise Helsloot MA – De Italiaanse Culturele Salon © 2023

Louise’s Liguria, Triora, magisch bergdorp in de Valle d’Argentina

 

In de prachtige Valle d’Argentina, op slechts een uurtje rijden van de kust van de Ligurische Riviera dei Fiori, niet ver van de indrukwekkende Monte Saccarello, ligt het magische middeleeuwse dorpje Triora.

 

Triora behoort tot I Borghi piu belli d’Italia, voor wie het niet weet: een vereniging die historische dorpen in Italië wil behouden en promoot. Bovendien is het bekroond met La bandiera arancione, een premie uitgereikt door de TCI, de Touring Club Italiano, voor uitzonderlijke elegantie en gastvrijheid van hoge kwaliteit. Triora heeft ook een app en een website ontwikkeld, genaamd Triora da scoprire waarmee alle bezienswaardigheden van het dorp te ontdekken zijn (zie link aan het einde van dit artikel).

 

What’s in a name?

We vonden verschillende verklaringen voor de naam Triora; volgens de officiële website is het afgeleid van het Latijnse woord tres of tria voor drie en ora voor monden, wat zou verwijzen naar de drie primaire voedingsstoffen van dit gebied: graan, wijnstokken en kastanjes.

Anderen geloven dat er een verband is  met de illustratie van Cerbero, de driekoppige hond uit Dante’s Inferno afgebeeld op het wapen van Triora, of met de drie bergstromen die hier door de vallei lopen:  de Corte,  de Argentina en de Capriolo.

 

De overvloed van de natuur

 

Het dorp is omgeven door de adembenemende schoonheid van het Parco Naturale Regionale delle Alpi Liguri, een beschermd gebied met betoverende flora en fauna, waar de natuur bloeit met lavendel, vlierbessen, tijm, rozemarijn en berg-esdoorn onder de plantensoorten die hier gedijen. Deze laatste staat hier bekend als Stregonella of Erba della Madonna, en zou, naar wordt aangenomen, kalmerend werken wanneer het onder iemands kussen wordt geplaatst.

 

De natuur is hier al net zo divers, met steenarenden, damherten, gemzen en reebokken die hun thuis maken in het reservaat. Met aangewezen paden om te wandelen, fietsen en paardrijden, kun je je hier volledig onderdompelen in de wonderen van de natuur.

 

Eten en meer!

Heb je een voorliefde voor lekker eten?

De gastronomie van Triora heeft haar eigen tradizione della cucina povera, een culinaire traditie die oorspronkelijk is gebruikt door mensen die armoede hebben ervaren en kookten met natuurlijke producten die voor hen in de omgeving beschikbaar waren. Tegenwoordig wordt deze keuken enorm gewaardeerd om haar verscheidenheid aan heerlijke gerechten.

Bijvoorbeeld een basispasta, anders dan de gebruikelijke gnocchi en orecchiette vanwege de vorm, en pizza, hier Torta Pasta genoemd, met kruiden, aardappel of courgette, afhankelijk van het seizoen. Het dorp staat ook bekend om zijn traditionele ronde broden, die worden gecombineerd met een smakelijke ricotta-achtige Alpenkaas, genaamd Bruzzo, of Toma di pecora brigasca, een geitenkaas. Grano pestato is een handgemalen graan, gekookt en gecombineerd met ui, prei en spek, of gerechten met paddenstoelen uit het bos, bonen, saffraan of kastanjes. Een andere lokale delicatesse hier zijn de slakken. Naast al deze goodies staat Triora bekend om zijn dolce, een dessert genaamd Cubaita, een deeg gebak gevuld met hazelnoot, amandel en walnoot in lokale honing. Om je maaltijd compleet te maken, kun je lokale wijnen uitproberen, zoals de rode Ormeasco of de witte Bunde.

 

Ontdek het rijke historische erfgoed van Triora

 

Naast een culinaire traditie, biedt Triora  een rijk historisch erfgoed met boeiende bezienswaardigheden, zoals een labyrintisch Centro storico, de oude stad, met caruggi, smalle steegjes, met rondboogvormige poorten die leiden naar zonnige pleinen.

Er zijn torenhoge huizen met opvallende zwarte leistenen deuren; sommige zijn zelfs voorzien van illustraties van wapenschilden. Je kunt er nog de historische openbare ovens bezoeken, zoals de Carriera–  en Rocca-ovens, die bakkers ooit gebruikt hebben om hun traditionele brood te bakken. Daarnaast kun je een bezoek brengen aan de oudste antieke fontein in de regio, bekend als La Fontana Soprana.

 

 

De ruïnes van Il Castello geven een indruk van het voormalige uit rotsen opgebouwde fort dat door de Genovesi is gebruikt om hun grondgebied te verdedigen in de tijd dat Triora onder de jurisdictie van de Repubblica di Genova viel.

 

Kunst en devotie

 

De Collegiata di nostra Signora Assunta is een indrukwekkende kerk gebouwd op de overblijfselen van een voorchristelijke cultus. De laatgotische klokkentoren en neoclassicistische gevel vergroten haar grandeur. Binnen zijn bijzondere kunstwerken te ontdekken, zoals Il Battesimo di Cristo (1397), De doop van Christus, geschilderd door Taddeo di Bartolo (1363-1422), een kunstenaar uit Siena. Daarnaast is er een kruisbeeld gemaakt door beeldhouwer Anton Maria Maragliano (1664-1739) en worden hier relikwieën bewaard van de heiligen San Giovanni da Triora (1760-1816), een Franciscaanse monnik en martelaar, en San Tusco, ook een belangrijke heilige voor de Trioresi, ondanks dat er weinig bekend is over zijn leven.

 

 

Het ernaast gelegen Oratorio di San Giovanni Battista herbergt een kunstcollectie uit de vijftiende, zestiende en zeventiende eeuw, gemaakt door Italiaanse kunstenaars als Luca Cambiaso (1527-1585) en Lorenzo Gastaldi (1625-1690). Bovendien is hier een sculptuur in hout gemaakt door Anton Maria Maragliano met een afbeelding van San Giovanni Battista, Johannes de Doper, te zien en een met dezelfde heilige van de lokale kunstenaar Giovanni Battista Borgogno, waarvan de data onbekend zijn. Daarnaast zijn kunstwerken uit de Chiesa di San Dalmazzo, gewijd aan Sint Dalmatius, hierheen overgebracht vanwege restauratiewerkzaamheden.

 

Het Palazzo Stella, daterend uit de veertiende eeuw, was ooit het huis van de prestigieuze familie Stella uit Genua. Het gebouw heeft een donkere geschiedenis verweven met een tragisch verleden dat de gemeenschap van Triora schokte, waardoor het bergdorp werd aangeduid als Il paese delle streghe, het heksendorp.

 

Het verhaal van de heksen Triora.

 

In 1588 werden enkele vrouwen van Triora beschuldigd van het beoefenen van hekserij. Probeer je voor te stellen hoe het voor hen moet zijn geweest in een dorp dat in de greep was van angst en bijgeloof, waar het hebben van een afwijkende levensstijl, of dansend in het bos gezien worden, al genoeg was om als heks te worden geïdentificeerd.

 

De podestà van het dorp, een prominente magistraat, vroeg advies aan de autoriteiten in Albenga en Genua, en inquisiteurs werden gestuurd om onderzoek te doen. In de daaropvolgende chaos werd de groep vrouwen gearresteerd en gevangengezet.

 

Giulio Scribani, de speciale commissaris van de Inquisitie, kwam vanuit Genua naar Palazzo Stella om de vorige onderzoekers te vervangen. Overtuigd dat de betrokken vrouwen een deal hadden gesloten met de duivel, arresteerde hij nog meer van hen, wat leidde tot een reeks tragische heksenprocessen.

 

In 1618 werden de heksenprocessen afgerond en werden de laatste overlevende vrouwen na jaren gevangenschap vrijgelaten.

 

Wat weten we over deze vervolgde vrouwen in Triora?

 

Sommige vrouwen kennen we bij naam uit de authentieke verslagen van de heksenprocessen; Franchetta Borelli bijvoorbeeld, of Isotta Stella, een edelvrouw die in het Palazzo Stella stierf door de martelingen waaraan ze werd onderworpen, om haar te dwingen te bekennen.

 

We weten ook dat deze vrouwen een uitgebreide kennis hadden van de heilzame kruiden die in de heuvels groeien. Dit stelde hen in staat om advies en remedies te bieden voor de gezondheid en het welzijn van de dorpelingen.

Bovendien waren ze bekwaam in het helpen van vrouwen tijdens de bevalling. Als genezers en vroedvrouwen hadden ze een belangrijke en positieve invloed op de gemeenschap van Triora en de aangrenzende gebieden.

 

Daarnaast is bekend dat geen van de vrouwen die in Triora is beschuldigd, op de brandstapel is verbrand.

Wil je meer lezen, dan verwijs ik je naar Dramatically True, The Legacy of Franchetta Borelli, een interessant artikel hierover in het Engels, van historicus Paulo Portone (je vindt de link aan het eind van dit artikel).

 

In het Museo etnografico e della Stregoneria, het Museum voor Volkenkunde en Hekserij, belicht een permanente tentoonstelling de positieve impact die de ten onrechte beschuldigde vrouwen hebben gehad op hun gemeenschap, waardoor ze een platform krijgen om hun verhalen te delen.

Je kunt ook nog de Cabotina verkennen, een grot waarvan ooit werd aangenomen dat het de ‘heksen’ woon- en verzamelplaats was.

 

 

 

Belangrijk in deze context is ook de Chiesa di San Bernardino, gewijd aan de heilige Bernardus van Siena (1380-1444), die naar de Valle d’Argentina reisde om te prediken en rond 1418 naar Triora kwam.

 

De muren van deze kapel zijn versierd met vijftiende-eeuwse pastelkleurige fresco’s, toegeschreven aan verschillende kunstenaars.

Een van deze fresco’s: Il Giudizio Universale, Het Laatste Oordeel, geeft het idee toentertijd van goed en kwaad, hemel en hel op een krachtige manier weer. Op dit kunstwerk zijn demonische wezens, en vrouwen die mijters dragen te zien, die samen met enkele ketters worden verbrand.

 

Voor meer informatie kun je het artikel in het Engels, We Pray, Christianity in Triora, van de lokale historicus Sandro Oddo lezen (link aan het eind van dit artikel).

 

Het Triora Cat monument

 

Een paar weken geleden stuitte ik op nog een intrigerende, meer recente, getuigenis die mijn interesse wekte in de vorm van een persbericht. Het ging over een project genaamd Il Gatto di Triora, de Kat van Triora, geïnitieerd door filosoof en auteur Svetlana Lin, en over de creatie van een enorme sculptuur van een kat die van overal in de heuvels te zien was.

 

Waarom deze kat?

In de oude Egyptische cultuur werden katten vereerd en zelfs aanbeden. Bij hun introductie in Europa werden katten beschouwd als een portafortuna, men geloofde dat ze geluk brachten en huishoudens beschermden. In de Middeleeuwen associeerde de katholieke kerk katten echter met de duivel en hekserij, wat leidde tot mishandeling tijdens de heksenjachten. Helaas kwamen veel katten samen met hun baasjes om.

 

In juni 2023 werd een drie meter hoge bronzen sculptuur van een kat, gemaakt door kunstenaar Elena Rede ingehuldigd op Piazza Castello in Triora om dit onrecht te erkennen. Het dient als een symbolisch gebaar van spijt die wij als mensen kunnen uiten naar alle dieren die hebben geleden, een Groot Pardon, zoals de initiatiefnemers van het project dit noemen, en als oproep om een einde te maken aan onwetendheid en misbruik jegens hen.

 

Het heksen thema is tegenwoordig in Triora ook creatief verwerkt door diverse B &B’s, restaurants en winkels die lokale producten aanbieden. Je komt er voordeuren versierd met heksenpoppen of bezems tegen. Elk jaar op de zondag na Ferragosto, Hemelvaartsdag (15 augustus), wordt Strigora gevierd, een theatraal volksheksenfestival met puntmutsen, magische geheime recepten, dans en plezier.

 

Conclusie

 

In Triora zijn geschiedenis, natuur en mystiek met elkaar verweven, en dat creëert een unieke en boeiende ervaring, kom en geniet van la magia di Triora, de magie van Triora!

 

 

Bronnen:

Ufficio Informazioni e di Accoglienza Turistica (I.A.T.), 7. Corso Italia – Triora

Triora da scoprire

Artikel Paulo Portone

Artikle Sandro Oddo

Elena Rede

Project Il Gatto di Triora

Foto’s:

1 Gablitz – 2 and 6, Michele Vacchiano – 3 Peste65 – 4 Tinieder – 5 Nicola Colombo, for I Stock.

Chiesa di San Bernardino, Jk4u59 via Wikimedia Commons

Cat in bronze, Facebook Il gatto di Triora

Illustratie Stregonella: europeana.eu – Wikipedia

Tekst Louise Helsloot MA – De Italiaanse Culturele Salon © 2023

Louise’s Liguria, Rocchetta Nervina : een mix van historische charme en natuurlijke pracht

Wanneer de uit het Engelse Cornwall afkomstige kunstenaar John Dyer (1968), voor het eerst aankomt in het Ligurische dorpje waar ik je in dit Blog over ga vertellen, raakt hij direct gefascineerd door de bijzondere, kleurrijke natuur en de schoonheid van de watervallen in de omgeving. Geïnspireerd legt hij die suggestieve ervaring vast in een al even kleurig kunstwerk; Swimming in Paradise, Rocchetta Nervina, Rio Barbaira, Italy, waarop zwemmers te zien zijn die genieten van de laghetti, de bergmeertjes, die je er vindt.

 

John Dyer © Italian Art Gallery

We zijn in Rocchetta Nervina, een bergdorp dat ligt tegen de helling van de Monte Terca, in het achterland van Liguria, op een kwartiertje rijden vanaf Dolceacqua, daar waar de bergstromen Oggia en Barbaira samenvloeien.

 

Natuurliefhebbers van over de hele wereld komen er naartoe om van deze adembenemende laghetti te genieten. Bij de eerste aanblik, van het imponerende centro storico, met haar ponte a schiena d’asino, haar: brug in de vorm een ezelsrug, kronkelende vicoli, steegjes, en bijzondere huizen, waan je je dan ook niet alleen terug in de tijd, maar ook in een paradijs!

 

Het stralende blauw van de lucht en het groen van de bossen rondom, reflecteert er in kristalhelder water dat langs de huizen tussen de keien van bergpoelen doorstroomt. In deze uitnodigende omgeving kun je genieten van een verfrissende zwempartij, en picknicken in de natuur.

 

Is dat geen uitdaging genoeg voor je, dan kun je in de Barbaira kloof onder begeleiding van ervaren lokale outdoor natuurgidsen, deelnemen aan kanotochten, raften, klimmen, of mysterieuze grotten ontdekken. Ook zijn er mooie hikes uitgezet om de kloof te bereiken, zoals een trail die deel uitmaakt van het Sentiero Balcone, een pad dat je over twee bijzondere bruggen voert; de Ponte Cin en Ponte Pau.

 

 

 

 

 

 

Van dat buitenleven krijg je wel trek, probeer eens een van de traditionele maaltijden uit, waar Rocchetta Nervina bekend om staat, zoals crava e faixoi, een gerecht van zacht gegaard geitenvlees en bonen, of Ravioli alla rocchettina, een ravioli op basis van bernagie, ook bekend als komkommerkruid. De plant zou een hoog gehalte Vitamine C, Zink, B6 bevatten, niet slecht met al dat sporten.

 

Un po’ di storia e tradizione

Rocchetta Nervina kent een lange geschiedenis, zo zijn er op de top van de monte Abelio resten gevonden van een tempel waarin bewoners uit de pre romaanse tijd hun Zonnegod hebben vereerd, en daarnaast ook diverse Romeinse munten.

 

In een document uit 1186, staat een nederzetting vermeld als Castrum Barbarae, dat zou kunnen verwijzen naar een voormalige Romeinse legerplaats langs de Barbaira stroom.

In de Middeleeuwen valt het gebied afwisselend onder het bisdom Ventimiglia en het graafschap Nice.

Vervolgens domineren diverse adellijke families zoals het huis van Anjou en Savoy. Van de veertiende tot ver in de zestiende eeuw wordt er veel gevochten om de heerschappij over dit gebied, met name met de legers van de adellijke familie Doria uit Genova, die zich vestigt in Dolceacqua.

 

Die strijd herdenken de inwoners van Rocchetta Nervina nog jaarlijks op 2 september, tijdens U Festin, een feest met dorpsprocessie, om te vieren dat Maria, door een spontane regenbui te veroorzaken, het door de legers van de republiek Genova in brand gestoken omliggende land heeft gered.

Tot de eenwording van Italia in 1861, vallen de Val Nervia en de val Roya vervolgens nog onder het kanton Perinaldo en het Rijk Sardegna.

 

 

 

Een andere heilige interventie van Maria, maar dan tijdens een aanval van legers uit Corsica en Ventimiglia, is afgebeeld op twee zeventiende eeuwse kunstwerken in het Oratorio van de S. S. Annunziata. Op 26 december is het de naamdag van Santo Stefano, de Heilige Stephanus, de eerste martelaar en tevens patroonheilige van de borgo, naar wie ook de dorpskerk, de Chiesa di Santo Stefano (Protomarire), is vernoemd, een kerkgebouw uit de zestiende eeuw, met later toegevoegde barokke elementen.

Sinds 2002 wordt het Festival delle Fiabe, het Sprookjesfestival, georganiseerd, een artistiek spektakel voor jong en oud, waarbij verhalen en legenden worden verteld, muziek wordt gemaakt en gedanst en lekker wordt gegeten natuurlijk!

 

Een meer sportieve Ligurische tradizione, iet wat in verval geraakt in de Val Nervia, maar welke door recente nieuwe initiatieven weer aan populariteit wint, is het typische balspel: Il gioco del Balun, ook wel il gioco al Pallone elastico, of Pallapugno genoemd.

In deze competitieve wedstrijdsport strijden twee teams van steeds vier spelers (quadrette) uit diverse dorpen tegen elkaar. Op de foto links zie je zo’n viertal, let op de bijzonder bracciali, armbanden, die zij voor dit spel dragen. Er  wordt op het lokale dorpsplein  gespeeld, flink aangemoedigd door bewoners.

In Rocchetta Nervina is dat het plein waar de Chiesa di Santo Stefano op uitkijkt en een feest voor de Rocchettini zoals de inwoners van het dorp worden genoemd het Italiaans.

 

Tot slot is er nog het Museo E Dubarìe, een klein privémuseum in een oude watermolen, een historisch monument dat bestaat dankzij de enthousiaste inspanningen van Enrico Carabalona, een authentieke Rocchettino, die zichzelf omschrijft als: un figlio di questo borgo, innamorato della mia terra, een zoon van dit dorp, verliefd op mijn land.

In dit museum wordt met passie verteld over het antico mestiere, het oude ambacht van de leerbewerking, dat hier in vroeger tijden werd uitgeoefend.

 

 

Cin Bridge © Lupe Ficara Art

Begonnen met het moderne kunstwerk van John Dyer, een kunstenaar die door Rocchetta Nervina is geraakt en zijn emoties op het doek heeft verwerkt, sluit ik daar ook mee af.

Zijn in Milaan geboren leeftijdsgenote Lupe Ficara (1968), toont je links  haar indruk van de Ponte Cin, .

 

Conlusione: of je nu een jonge reiziger bent op zoek naar sportief avontuur of wilt genieten van de schoonheid van de natuur, lekker eten en geschiedenis, Rocchetta Nervina is niet zomaar een dorp, eerder een beleving die je veel biedt. Pak je koffers en maak je klaar om deze bijzondere verborgen plek van Ligurië te ontdekken!

 

 

Overige informatie;

Grotten:

Voor info en bezoek contact opnemen met Gruppo Speleo Torrentistico CAI Bordighera

Corso Europa, 40, Bordighera, Italy – telefoon: +39 347 273 7329

 

Museo E Dubarìe:

Groeps- en schoolbezoeken op afspraak in het Italiaans: info@dubarie.it – +39 3402263584

https://www.dubarie.it/

 

Bron:

Comune di Rocchetta Nervina – Viale Rimembranze, 17

18030 Rocchetta Nervina (Imperia)

https://www.rocchettanervina.com/turismo/

 

Overige websites:

John Dyer:

https://johndyergallery.com/   

Lupe Ficara:

https://lupeficara.art/

https://www.cumpagniadiventemigliusi.it/vecchiosito/Tradizioni_Intemelie/Usanze/U_Balun-Pallapugno.htm

 

Foto’s

Rocchetta Nervina – acque e sassi – laghetti © Manuele Balduinotti

Ponte a forma d’asino Davide Papalini Wikimedia

Palla pugno: FIPAP © Federazione Italiana Pallapugno

 

Tekst Louise Helsloot MA – De Italiaanse Culturele Salon © 2023