Blog Masonry Full Width

18972

page-template,page-template-blog-masonry-full-width,page-template-blog-masonry-full-width-php,page,page-id-18972,page-child,parent-pageid-1815,stockholm-core-2.4,select-theme-ver-9.6,ajax_fade,page_not_loaded,,qode_menu_,wpb-js-composer js-comp-ver-7.0,vc_responsive

September 10, 2023

Louise’s Liguria: Badalucco, antico borgo in de Ligurische heuvels die moderne kunstenaars inspireert

IStock – credits Allard1

Het pittoreske dorpje Badalucco ligt in de Valle Argentina, in de provincie Imperia, op ongeveer twaalf km landinwaarts van Arma di Taggia aan de Riviera dei Fiori in Liguria. Dit paesetto antico, oude dorpje, staat bekend om de pastelkleurige huizen en kleurige muurschilderingen, lokaal bekend als Murali (mura betekent muur). Vanwege deze opvallende kunstwerken wordt Badalucco vaak aangeduid als il Paese dipinto, het beschilderde dorp.

In 1992 kwam de lokale bevolking op het idee om het dorp op te fleuren en meer toeristen te trekken door muurschilderingen in vrolijke kleuren op de grijze muren van de oude huizen aan te brengen. De murali zijn gemaakt door verschillende lokale kunstenaars, waaronder Sandro Marchetti, een kunstenaar met een lange carrière en diverse tentoonstellingen op zijn naam.

Naast zijn muurschilderingen in Badalucco, heeft Marchetti ook gewerkt in Castiglion de Tinella, in de buurt van Cuneo, waar hij zijn kunstwerk L’ Albero della Cuccagna heeft gecreëerd.

Het woord albero betekent boom, Cuccagna staat voor Kokanje, dat in de Middeleeuwen werd gezien als een land van melk en honing, een soort Luilekkerland. De muurschildering verwijst naar een traditioneel volksentertainment waarbij mensen een mast beklimmen om diverse lokale lekkernijen eruit te halen die er aan de top inhangen.

De lokale bevolking van Badalucco, bekend als Baucogni in het lokale dialect, heeft gemengde gevoelens over de muurschilderingen. Sommigen waarderen deze mix van traditioneel antiek en moderne kunst, maar anderen geloven dat de decoraties afbreuk doen aan het authentieke culturele en historische karakter van het dorp.

Badalucco staat niet alleen bekend om schilderkunst, maar ook om haar keramiek. De Badalucco Art Gallery, beheerd door de Associazione Up Arte, organiseert regelmatig tentoonstellingen met werken van verschillende lokale kunstenaars. Bezoekers kunnen ook deelnemen aan creatieve workshops en cursussen, waardoor het verkennen van deze stad nog spannender wordt.

Men denkt dat de naam Badalucco afkomstig is van het Italiaanse werkwoord badare, wat betekent zorgen voor of waken. In die zin verwijst het naar de historische functie van het dorp als gefortificeerd kasteel door de geschiedenis heen. Badalucco is een plaats van gevechten geweest, waarbij het zich heeft moeten verdedigen tegen talloze invasies, waaronder die van de Romeinen, Barbaren, Saracenen en de Republiek Genua, Frankrijk, Spanje en Oostenrijk.

Dit evocatieve dorpje in de colline Ligure, de heuvels van Liguria, is omgeven door olijfgaarden waar de Taggiasca olijven worden geteeld voor de heerlijke Olio d’Oliva Extra Vergine. Die traditie gaat terug tot de late 7e en vroege 8e eeuw toen Benedictijner monniken het land rond Badalucco cultiveerden en terrassen bouwden voor de oogst. Op afspraak kunnen bezoekers rondkijken in de Frantoio ROI-olijfperserij, al generaties lang een familiebedrijf, en meer ontdekken over de geschiedenis van de olijfolieproductie in Badalucco.

Naast olijfolie staat Badalucco bekend om il fagiolo di Badalucco, een kleine witte bonenvariëteit die hier in veel gerechten wordt gebruikt en Rundin wordt genoemd. In de cucina rustica van deze regio, de rustieke keuken, wordt deze boon vaak gecombineerd met capra (geitenvlees) en coniglio (konijn). Andere piatti tipici, regionale gerechten uit Badalucco, zijn de Fiori di zucca ripieni, courgettebloemen uit de oven gevuld met mortadellaworst, Stoccafissu a Baucogna, een gerecht met gedroogde stokvis, of A fogazza, een zoete focaccia, allemaal lekkernijen gemaakt volgens traditionele recepten.

Er zijn verschillende restaurants waar je kunt genieten van al dit lekkers, zoals de Osteria Cian De Bia bijvoorbeeld, waar je het menu eet dat de chef voor die dag heeft bedacht, samen met een goed glas lokale wijn zoals Vermentino, Pigato of Rossese. Als je van paddenstoelenspecialiteiten houdt, kunt je genieten in het ristorante Ca’Mea gevestigd in een antieke olijfperserij (foto links).

IStock – credits Tinieder

Naast een culinaire traditie, en de dagelijkse routine (zie foto’s rechts), is er mooie historische cultuur te ontdekken in deze prachtige antieke borgo, dit gehucht, met zijn smalle steegjes en overdekte doorgangen.

IStock – credits Dragoncello

Wist je dat het blauwe driewielige busje op de foto een Ape heet?

Het Italiaanse woord ape betekent werkbij, en de eerste modellen werden in 1948 geïntroduceerd als een eenvoudig hulpmiddel voor werk, en ze komen nog steeds van pas!

Badalucco werd vroeger omsloten door een ringmuur met vijf poorten: de Porta di San Rocco, Porta del Pogetto, Porta di Beo, Porta del Castello en Porta di Santa Lucia, de laatste gelegen op een brug, de Ponte di Santa Lucia. Een andere brug genaamd Ponte della Madonna degli Angeli, genoemd naar de nabijgelegen Capella della Madonna degli Angeli, is stroomopwaarts te vinden aan de noordkant van het dorp.

De Ponte di Santa Lucia is een romaanse boogbrug waar de oude karrensporen uit vervlogen tijden nog te zien zijn in de kiezelbestrating.

Waar vroeger ezelpaden liepen, zijn hier nu nieuwe paden aangelegd. De vorm van de brug doet denken aan de gebogen rug, welke kenmerkend is voor een ezel; Ponte a schiena d’asino, brug met ezelrug, is dan ook in het Italiaans de naam voor dit type brug. Dankzij die unieke boogconstructie heeft de brug nog steeds overleefd en vormt een natuurlijke golfbreker voor de Argentina, de bergstroom die hier als een kleine waterval over rotsen en stenen onder de brug stroomt.

IStock – credits Gablitz

De kleine klokkenkapel erboven werd in 1606 gebouwd ter ere van Santa Lucia, de patroonheilige van blinde mensen.

Binnen is een marmeren beeld van haar te zien. Op de naamdag van Santa Lucia, 13 december, zeggen veel dorpelingen een klein gebed als ze hier voorbijlopen uit gewoonte, voorzorg of vroomheid:

Salute e pan d’ordiu, che Santa Lezia e ne cunserve a vista e l’audia.

Gezondheid en gerstbrood, moge Saint Lucia ons zicht en gehoor behouden.

IStock – credits Gablitz

Ontdek daarnaast ook de schoonheid van de Chiesa di Santa Maria Assunta e San Giorgio, in het hart van het historische centrum. Met zijn opvallende barokke stijl met prachtige arcades aan de gevel, is deze kerk een waar meesterwerk. Neem even de tijd om de monumentale deur uit 1556 te bewonderen, gemaakt door Bartolomeo Varenzi da Cenova, die in de loop van de tijd bewaard is gebleven en hergebruikt.

Eenmaal binnen zul je versteld staan van de uitgestrektheid van de ruimte. De zestiende- en zeventiende-eeuwse gipsversieringen en devotionele ornamenten zijn gewoonweg adembenemend. Het grote altaar, gemaakt door Gio Andrea Manni in 1697, en geflankeerd door twee gigantische marmeren engelenbeelden uit de school van Bernini, is een indrukwekkend beeld. In de kapellen vindt je een scala aan schilderijen van verschillende kunstenaars, waaronder Giuseppe Massa: La Resurrezione di Cristo (1726), Giacomo Rodi: La Madonna del Carmine e Santi (begin 17e eeuw) en Francesco Maria Narice: L’Assunzione della Vergine (1776).

Het Oratorio dei Disciplinanti delle Stimmate di San Francesco, gebouwd in 1646, beschikt over kunstwerken van Gio Paolo Marvaldi uit 1705. Het Oratorio della Madonna della Misericordia (1701-1728) toont decoratief reliëf stucwerk van Vincenzo Adami en fresco’s van Maurizio Carrega.

Zoals mijn blogs over Triora, Dolcedo en Dolceaqua al vertelden, ben je helemaal op je plek in dit deel van Liguria wanneer je van wandelen en trekking houdt. Vanuit Badalucco worden diverse panoramische wandelingen georganiseerd met een Alpine gids, maar outdoor liefhebbers gaan ook zelfstandig op pad met een goede wandel-App, een gedownloade routekaart en voldoende opgeladen telefoon.

Een wandeltocht die vaak vanuit Badalucco wordt gelopen is de Anello della Madonna della Neve, van het Oratorio San Nicolo (foto rechts) naar het Santuario Madonna della Neve ( foto hieronder).

Deze tour, waarbij je in een cirkel (anello betekent ring) van ongeveer acht kilometer omhoog en omlaag loopt, wordt aanbevolen voor gemiddelde wandelaars in goede conditie.

De wandeling leidt langs olijfterrassen omringd door typische stenen muren wijngaarden en door kastanjebossen, waar je in stilte kunt genieten van de prachtige natuur en misschien zelfs een paar wilde zwijnen tegenkomt, zoals we lezen in de vele positieve recensies; deze tocht staat ongetwijfeld op onze lista di cose da fare, onze to-do lijst, bij ons volgende bezoek aan de betoverende Valle d’Argentina!

Bronnen:

I.A.T. Via Bianchi Marco 1 – Badalucco

Comune di Badalucco – muurschilderingen

Sandro Marchetti

Olijfperserij Olio Roi Frantoiani

Restaurant Ca’Mea Badalucco

Osteria Cian de Bia

August 15, 2023

Louise’s Liguria, Triora, magisch bergdorp in de Valle d’Argentina

In de prachtige Valle d’Argentina, op slechts een uurtje rijden van de kust van de Ligurische Riviera dei Fiori, niet ver van de indrukwekkende Monte Saccarello, ligt het magische middeleeuwse dorpje Triora.

Triora behoort tot I Borghi piu belli d’Italia, voor wie het niet weet: een vereniging die historische dorpen in Italië wil behouden en promoot. Bovendien is het bekroond met La bandiera arancione, een premie uitgereikt door de TCI, de Touring Club Italiano, voor uitzonderlijke elegantie en gastvrijheid van hoge kwaliteit. Triora heeft ook een app en een website ontwikkeld, genaamd Triora da scoprire waarmee alle bezienswaardigheden van het dorp te ontdekken zijn (zie link aan het einde van dit artikel).

What’s in a name?

We vonden verschillende verklaringen voor de naam Triora; volgens de officiële website is het afgeleid van het Latijnse woord tres of tria voor drie en ora voor monden, wat zou verwijzen naar de drie primaire voedingsstoffen van dit gebied: graan, wijnstokken en kastanjes.

Anderen geloven dat er een verband is met de illustratie van Cerbero, de driekoppige hond uit Dante’s Inferno afgebeeld op het wapen van Triora, of met de drie bergstromen die hier door de vallei lopen: de Corte, de Argentina en de Capriolo.

De overvloed van de natuur

Het dorp is omgeven door de adembenemende schoonheid van het Parco Naturale Regionale delle Alpi Liguri, een beschermd gebied met betoverende flora en fauna, waar de natuur bloeit met lavendel, vlierbessen, tijm, rozemarijn en berg-esdoorn onder de plantensoorten die hier gedijen. Deze laatste staat hier bekend als Stregonella of Erba della Madonna, en zou, naar wordt aangenomen, kalmerend werken wanneer het onder iemands kussen wordt geplaatst.

De natuur is hier al net zo divers, met steenarenden, damherten, gemzen en reebokken die hun thuis maken in het reservaat. Met aangewezen paden om te wandelen, fietsen en paardrijden, kun je je hier volledig onderdompelen in de wonderen van de natuur.

Eten en meer!

Heb je een voorliefde voor lekker eten?

De gastronomie van Triora heeft haar eigen tradizione della cucina povera, een culinaire traditie die oorspronkelijk is gebruikt door mensen die armoede hebben ervaren en kookten met natuurlijke producten die voor hen in de omgeving beschikbaar waren. Tegenwoordig wordt deze keuken enorm gewaardeerd om haar verscheidenheid aan heerlijke gerechten.

Bijvoorbeeld een basispasta, anders dan de gebruikelijke gnocchi en orecchiette vanwege de vorm, en pizza, hier Torta Pasta genoemd, met kruiden, aardappel of courgette, afhankelijk van het seizoen. Het dorp staat ook bekend om zijn traditionele ronde broden, die worden gecombineerd met een smakelijke ricotta-achtige Alpenkaas, genaamd Bruzzo, of Toma di pecora brigasca, een geitenkaas. Grano pestato is een handgemalen graan, gekookt en gecombineerd met ui, prei en spek, of gerechten met paddenstoelen uit het bos, bonen, saffraan of kastanjes. Een andere lokale delicatesse hier zijn de slakken. Naast al deze goodies staat Triora bekend om zijn dolce, een dessert genaamd Cubaita, een deeg gebak gevuld met hazelnoot, amandel en walnoot in lokale honing. Om je maaltijd compleet te maken, kun je lokale wijnen uitproberen, zoals de rode Ormeasco of de witte Bunde.

Ontdek het rijke historische erfgoed van Triora

Naast een culinaire traditie, biedt Triora een rijk historisch erfgoed met boeiende bezienswaardigheden, zoals een labyrintisch Centro storico, de oude stad, met caruggi, smalle steegjes, met rondboogvormige poorten die leiden naar zonnige pleinen.

Er zijn torenhoge huizen met opvallende zwarte leistenen deuren; sommige zijn zelfs voorzien van illustraties van wapenschilden. Je kunt er nog de historische openbare ovens bezoeken, zoals de Carriera– en Rocca-ovens, die bakkers ooit gebruikt hebben om hun traditionele brood te bakken. Daarnaast kun je een bezoek brengen aan de oudste antieke fontein in de regio, bekend als La Fontana Soprana.

De ruïnes van Il Castello geven een indruk van het voormalige uit rotsen opgebouwde fort dat door de Genovesi is gebruikt om hun grondgebied te verdedigen in de tijd dat Triora onder de jurisdictie van de Repubblica di Genova viel.

Kunst en devotie

De Collegiata di nostra Signora Assunta is een indrukwekkende kerk gebouwd op de overblijfselen van een voorchristelijke cultus. De laatgotische klokkentoren en neoclassicistische gevel vergroten haar grandeur. Binnen zijn bijzondere kunstwerken te ontdekken, zoals Il Battesimo di Cristo (1397), De doop van Christus, geschilderd door Taddeo di Bartolo (1363-1422), een kunstenaar uit Siena. Daarnaast is er een kruisbeeld gemaakt door beeldhouwer Anton Maria Maragliano (1664-1739) en worden hier relikwieën bewaard van de heiligen San Giovanni da Triora (1760-1816), een Franciscaanse monnik en martelaar, en San Tusco, ook een belangrijke heilige voor de Trioresi, ondanks dat er weinig bekend is over zijn leven.

Het ernaast gelegen Oratorio di San Giovanni Battista herbergt een kunstcollectie uit de vijftiende, zestiende en zeventiende eeuw, gemaakt door Italiaanse kunstenaars als Luca Cambiaso (1527-1585) en Lorenzo Gastaldi (1625-1690). Bovendien is hier een sculptuur in hout gemaakt door Anton Maria Maragliano met een afbeelding van San Giovanni Battista, Johannes de Doper, te zien en een met dezelfde heilige van de lokale kunstenaar Giovanni Battista Borgogno, waarvan de data onbekend zijn. Daarnaast zijn kunstwerken uit de Chiesa di San Dalmazzo, gewijd aan Sint Dalmatius, hierheen overgebracht vanwege restauratiewerkzaamheden.

Het Palazzo Stella, daterend uit de veertiende eeuw, was ooit het huis van de prestigieuze familie Stella uit Genua. Het gebouw heeft een donkere geschiedenis verweven met een tragisch verleden dat de gemeenschap van Triora schokte, waardoor het bergdorp werd aangeduid als Il paese delle streghe, het heksendorp.

Het verhaal van de heksen Triora.

In 1588 werden enkele vrouwen van Triora beschuldigd van het beoefenen van hekserij. Probeer je voor te stellen hoe het voor hen moet zijn geweest in een dorp dat in de greep was van angst en bijgeloof, waar het hebben van een afwijkende levensstijl, of dansend in het bos gezien worden, al genoeg was om als heks te worden geïdentificeerd.

De podestà van het dorp, een prominente magistraat, vroeg advies aan de autoriteiten in Albenga en Genua, en inquisiteurs werden gestuurd om onderzoek te doen. In de daaropvolgende chaos werd de groep vrouwen gearresteerd en gevangengezet.

Giulio Scribani, de speciale commissaris van de Inquisitie, kwam vanuit Genua naar Palazzo Stella om de vorige onderzoekers te vervangen. Overtuigd dat de betrokken vrouwen een deal hadden gesloten met de duivel, arresteerde hij nog meer van hen, wat leidde tot een reeks tragische heksenprocessen.

In 1618 werden de heksenprocessen afgerond en werden de laatste overlevende vrouwen na jaren gevangenschap vrijgelaten.

Wat weten we over deze vervolgde vrouwen in Triora?

Sommige vrouwen kennen we bij naam uit de authentieke verslagen van de heksenprocessen; Franchetta Borelli bijvoorbeeld, of Isotta Stella, een edelvrouw die in het Palazzo Stella stierf door de martelingen waaraan ze werd onderworpen, om haar te dwingen te bekennen.

We weten ook dat deze vrouwen een uitgebreide kennis hadden van de heilzame kruiden die in de heuvels groeien. Dit stelde hen in staat om advies en remedies te bieden voor de gezondheid en het welzijn van de dorpelingen.

Bovendien waren ze bekwaam in het helpen van vrouwen tijdens de bevalling. Als genezers en vroedvrouwen hadden ze een belangrijke en positieve invloed op de gemeenschap van Triora en de aangrenzende gebieden.

Daarnaast is bekend dat geen van de vrouwen die in Triora is beschuldigd, op de brandstapel is verbrand.

Wil je meer lezen, dan verwijs ik je naar Dramatically True, The Legacy of Franchetta Borelli, een interessant artikel hierover in het Engels, van historicus Paulo Portone (je vindt de link aan het eind van dit artikel).

In het Museo etnografico e della Stregoneria, het Museum voor Volkenkunde en Hekserij, belicht een permanente tentoonstelling de positieve impact die de ten onrechte beschuldigde vrouwen hebben gehad op hun gemeenschap, waardoor ze een platform krijgen om hun verhalen te delen.

Je kunt ook nog de Cabotina verkennen, een grot waarvan ooit werd aangenomen dat het de ‘heksen’ woon- en verzamelplaats was.

Belangrijk in deze context is ook de Chiesa di San Bernardino, gewijd aan de heilige Bernardus van Siena (1380-1444), die naar de Valle d’Argentina reisde om te prediken en rond 1418 naar Triora kwam.

De muren van deze kapel zijn versierd met vijftiende-eeuwse pastelkleurige fresco’s, toegeschreven aan verschillende kunstenaars.

Een van deze fresco’s: Il Giudizio Universale, Het Laatste Oordeel, geeft het idee toentertijd van goed en kwaad, hemel en hel op een krachtige manier weer. Op dit kunstwerk zijn demonische wezens, en vrouwen die mijters dragen te zien, die samen met enkele ketters worden verbrand.

Voor meer informatie kun je het artikel in het Engels, We Pray, Christianity in Triora, van de lokale historicus Sandro Oddo lezen (link aan het eind van dit artikel).

Het Triora Cat monument

Een paar weken geleden stuitte ik op nog een intrigerende, meer recente, getuigenis die mijn interesse wekte in de vorm van een persbericht. Het ging over een project genaamd Il Gatto di Triora, de Kat van Triora, geïnitieerd door filosoof en auteur Svetlana Lin, en over de creatie van een enorme sculptuur van een kat die van overal in de heuvels te zien was.

Waarom deze kat?

In de oude Egyptische cultuur werden katten vereerd en zelfs aanbeden. Bij hun introductie in Europa werden katten beschouwd als een portafortuna, men geloofde dat ze geluk brachten en huishoudens beschermden. In de Middeleeuwen associeerde de katholieke kerk katten echter met de duivel en hekserij, wat leidde tot mishandeling tijdens de heksenjachten. Helaas kwamen veel katten samen met hun baasjes om.

In juni 2023 werd een drie meter hoge bronzen sculptuur van een kat, gemaakt door kunstenaar Elena Rede ingehuldigd op Piazza Castello in Triora om dit onrecht te erkennen. Het dient als een symbolisch gebaar van spijt die wij als mensen kunnen uiten naar alle dieren die hebben geleden, een Groot Pardon, zoals de initiatiefnemers van het project dit noemen, en als oproep om een einde te maken aan onwetendheid en misbruik jegens hen.

Het heksen thema is tegenwoordig in Triora ook creatief verwerkt door diverse B &B’s, restaurants en winkels die lokale producten aanbieden. Je komt er voordeuren versierd met heksenpoppen of bezems tegen. Elk jaar op de zondag na Ferragosto, Hemelvaartsdag (15 augustus), wordt Strigora gevierd, een theatraal volksheksenfestival met puntmutsen, magische geheime recepten, dans en plezier.

Conclusie

In Triora zijn geschiedenis, natuur en mystiek met elkaar verweven, en dat creëert een unieke en boeiende ervaring, kom en geniet van la magia di Triora, de magie van Triora!

Bronnen:

Ufficio Informazioni e di Accoglienza Turistica (I.A.T.), 7. Corso Italia – Triora

Triora da scoprire

Artikel Paulo Portone

Artikle Sandro Oddo

Elena Rede

Project Il Gatto di Triora

Foto’s:

1 Gablitz – 2 and 6, Michele Vacchiano – 3 Peste65 – 4 Tinieder – 5 Nicola Colombo, for I Stock.

Chiesa di San Bernardino, Jk4u59 via Wikimedia Commons

Cat in bronze, Facebook Il gatto di Triora

Illustratie Stregonella: europeana.eu – Wikipedia

July 17, 2023

Louise’s Liguria, Rocchetta Nervina : een mix van historische charme en natuurlijke pracht

Wanneer de uit het Engelse Cornwall afkomstige kunstenaar John Dyer (1968), voor het eerst aankomt in het Ligurische dorpje waar ik je in dit Blog over ga vertellen, raakt hij direct gefascineerd door de bijzondere, kleurrijke natuur en de schoonheid van de watervallen in de omgeving. Geïnspireerd legt hij die suggestieve ervaring vast in een al even kleurig kunstwerk; Swimming in Paradise, Rocchetta Nervina, Rio Barbaira, Italy, waarop zwemmers te zien zijn die genieten van de laghetti, de bergmeertjes, die je er vindt.

John Dyer © Italian Art Gallery

We zijn in Rocchetta Nervina, een bergdorp dat ligt tegen de helling van de Monte Terca, in het achterland van Liguria, op een kwartiertje rijden vanaf Dolceacqua, daar waar de bergstromen Oggia en Barbaira samenvloeien.

Natuurliefhebbers van over de hele wereld komen er naartoe om van deze adembenemende laghetti te genieten. Bij de eerste aanblik, van het imponerende centro storico, met haar ponte a schiena d’asino, haar: brug in de vorm een ezelsrug, kronkelende vicoli, steegjes, en bijzondere huizen, waan je je dan ook niet alleen terug in de tijd, maar ook in een paradijs!

Het stralende blauw van de lucht en het groen van de bossen rondom, reflecteert er in kristalhelder water dat langs de huizen tussen de keien van bergpoelen doorstroomt. In deze uitnodigende omgeving kun je genieten van een verfrissende zwempartij, en picknicken in de natuur.

Is dat geen uitdaging genoeg voor je, dan kun je in de Barbaira kloof onder begeleiding van ervaren lokale outdoor natuurgidsen, deelnemen aan kanotochten, raften, klimmen, of mysterieuze grotten ontdekken. Ook zijn er mooie hikes uitgezet om de kloof te bereiken, zoals een trail die deel uitmaakt van het Sentiero Balcone, een pad dat je over twee bijzondere bruggen voert; de Ponte Cin en Ponte Pau.

Van dat buitenleven krijg je wel trek, probeer eens een van de traditionele maaltijden uit, waar Rocchetta Nervina bekend om staat, zoals crava e faixoi, een gerecht van zacht gegaard geitenvlees en bonen, of Ravioli alla rocchettina, een ravioli op basis van bernagie, ook bekend als komkommerkruid. De plant zou een hoog gehalte Vitamine C, Zink, B6 bevatten, niet slecht met al dat sporten.

Un po’ di storia e tradizione

Rocchetta Nervina kent een lange geschiedenis, zo zijn er op de top van de monte Abelio resten gevonden van een tempel waarin bewoners uit de pre romaanse tijd hun Zonnegod hebben vereerd, en daarnaast ook diverse Romeinse munten.

In een document uit 1186, staat een nederzetting vermeld als Castrum Barbarae, dat zou kunnen verwijzen naar een voormalige Romeinse legerplaats langs de Barbaira stroom.

In de Middeleeuwen valt het gebied afwisselend onder het bisdom Ventimiglia en het graafschap Nice.

Vervolgens domineren diverse adellijke families zoals het huis van Anjou en Savoy. Van de veertiende tot ver in de zestiende eeuw wordt er veel gevochten om de heerschappij over dit gebied, met name met de legers van de adellijke familie Doria uit Genova, die zich vestigt in Dolceacqua.

Die strijd herdenken de inwoners van Rocchetta Nervina nog jaarlijks op 2 september, tijdens U Festin, een feest met dorpsprocessie, om te vieren dat Maria, door een spontane regenbui te veroorzaken, het door de legers van de republiek Genova in brand gestoken omliggende land heeft gered.

Tot de eenwording van Italia in 1861, vallen de Val Nervia en de val Roya vervolgens nog onder het kanton Perinaldo en het Rijk Sardegna.

Een andere heilige interventie van Maria, maar dan tijdens een aanval van legers uit Corsica en Ventimiglia, is afgebeeld op twee zeventiende eeuwse kunstwerken in het Oratorio van de S. S. Annunziata. Op 26 december is het de naamdag van Santo Stefano, de Heilige Stephanus, de eerste martelaar en tevens patroonheilige van de borgo, naar wie ook de dorpskerk, de Chiesa di Santo Stefano (Protomarire), is vernoemd, een kerkgebouw uit de zestiende eeuw, met later toegevoegde barokke elementen.

Sinds 2002 wordt het Festival delle Fiabe, het Sprookjesfestival, georganiseerd, een artistiek spektakel voor jong en oud, waarbij verhalen en legenden worden verteld, muziek wordt gemaakt en gedanst en lekker wordt gegeten natuurlijk!

Een meer sportieve Ligurische tradizione, iet wat in verval geraakt in de Val Nervia, maar welke door recente nieuwe initiatieven weer aan populariteit wint, is het typische balspel: Il gioco del Balun, ook wel il gioco al Pallone elastico, of Pallapugno genoemd.

In deze competitieve wedstrijdsport strijden twee teams van steeds vier spelers (quadrette) uit diverse dorpen tegen elkaar. Op de foto links zie je zo’n viertal, let op de bijzonder bracciali, armbanden, die zij voor dit spel dragen. Er wordt op het lokale dorpsplein gespeeld, flink aangemoedigd door bewoners.

In Rocchetta Nervina is dat het plein waar de Chiesa di Santo Stefano op uitkijkt en een feest voor de Rocchettini zoals de inwoners van het dorp worden genoemd het Italiaans.

Tot slot is er nog het Museo E Dubarìe, een klein privémuseum in een oude watermolen, een historisch monument dat bestaat dankzij de enthousiaste inspanningen van Enrico Carabalona, een authentieke Rocchettino, die zichzelf omschrijft als: un figlio di questo borgo, innamorato della mia terra, een zoon van dit dorp, verliefd op mijn land.

In dit museum wordt met passie verteld over het antico mestiere, het oude ambacht van de leerbewerking, dat hier in vroeger tijden werd uitgeoefend.

Cin Bridge © Lupe Ficara Art

Begonnen met het moderne kunstwerk van John Dyer, een kunstenaar die door Rocchetta Nervina is geraakt en zijn emoties op het doek heeft verwerkt, sluit ik daar ook mee af.

Zijn in Milaan geboren leeftijdsgenote Lupe Ficara (1968), toont je links haar indruk van de Ponte Cin, .

Conlusione: of je nu een jonge reiziger bent op zoek naar sportief avontuur of wilt genieten van de schoonheid van de natuur, lekker eten en geschiedenis, Rocchetta Nervina is niet zomaar een dorp, eerder een beleving die je veel biedt. Pak je koffers en maak je klaar om deze bijzondere verborgen plek van Ligurië te ontdekken!

Overige informatie;

Grotten:

Voor info en bezoek contact opnemen met Gruppo Speleo Torrentistico CAI Bordighera

Corso Europa, 40, Bordighera, Italy – telefoon: +39 347 273 7329

Museo E Dubarìe:

Groeps- en schoolbezoeken op afspraak in het Italiaans: info@dubarie.it – +39 3402263584

https://www.dubarie.it/

Bron:

Comune di Rocchetta Nervina – Viale Rimembranze, 17

18030 Rocchetta Nervina (Imperia)

https://www.rocchettanervina.com/turismo/

Overige websites:

John Dyer:

https://johndyergallery.com/

Lupe Ficara:

https://lupeficara.art/

https://www.cumpagniadiventemigliusi.it/vecchiosito/Tradizioni_Intemelie/Usanze/U_Balun-Pallapugno.htm

Foto’s

Rocchetta Nervina – acque e sassi – laghetti © Manuele Balduinotti

Ponte a forma d’asino Davide Papalini Wikimedia

Palla pugno: FIPAP © Federazione Italiana Pallapugno

July 7, 2023

LOUISE’S LIGURIA: ONTDEK BORDIGHERA DOOR DE OGEN VAN CLARENCE BICKNELL

Houd je van bloemen aquarel en ben je in het pittoreske kustplaatsje Bordighera, begeef je dan eens in de fascinerende wereld van Clarence Bicknell, te vinden binnen de charmante muren van het Museo Bicknell!

Als fan van botanische tekeningen heb ik mij onlangs eens verdiept in het interessante leven van Bicknell, geleid door de zorgvuldig onderzochte biografie geschreven door Valerie Lester: Marvels: The Life of Clarence Bicknell, Botanist, Archaeologist, Artist, gepubliceerd in 2018. Met het bewonderenswaardige werk van deze vertaler en auteur als uitgangspunt, heb ik een beknopt overzicht gemaakt van het leven van Bicknell, dat zich grotendeels heeft ontvouwd in het prachtige landschap van Bordighera.

Ik nodig je uit voor een intrigerende reis om zijn werk te ontdekken.

Foto © Museo Bicknell Bordighera

Zoals de titel van Lesters boek al aangeeft, was Clarence Bicknell een veelzijdige iemand, een man van de 19e-20e eeuw; reiziger, botanicus, schilder, aquarellist, archeoloog, Esperantist en filantroop. Hij is in 1842 geboren in Herne Hill, niet ver van Londen, in een welvarende familie. Na zijn afstuderen met een Master of Arts in de wiskunde, werkt hij meer dan een decennium lang, als parochiepriester in Stoke on Terne. In 1878 reist Bicknell, dankzij kerkelijke connecties met de Anglicaanse kerk in Bordighera, de All Saints Church, voor het eerst naar de zonnige Italiaanse Riviera.

Foto Bicknell: Albumo de Konataj Esperantistoj, Anglican Church Bordighera: Jose Antonio, Wikimedia Commons

Dit is een tijdperk waarin de Franse en Italiaanse Rivièra, van Menton tot Genua, enorm populair wordt bij de Engelse elite. Een belangrijke bijdrage aan deze fascinatie zijn de suggestieve beschrijvingen van Ligurië in de roman Il dottor Antonio, van de Italiaanse schrijver en patriot Giovanni Ruffini (1807-1881).

Ruffini’s verhaal, voor het eerst gepubliceerd in Edinburgh in 1855, over de onmogelijke liefde tussen de Siciliaanse revolutionaire arts Antonio en Lucy, dochter van de Engelse aristocraat Sir John Davenne, speelt zich af tegen de achtergrond van het Risorgimento, de periode van de Italiaanse eenwording (1830-1870), en schildert een onweerstaanbaar beeld van Bordighera. In 1937 is deze roman verfilmd door regisseur Enrico Guazzoni, in de Cinecittà-studio’s in Roma.

Botanische bloemtekeningen Bicknell © The Fitzwilliam Museum, Cambridge, Creative Commons License (BY-NC-ND)

Voor Bicknell, die net als Lucy en haar vader in Ruffini’s roman in een paardenkoets over ratelende rotsblokken het stuk van het station van Ventimiglia aflegt richting Bordighera, is het, bij de eerste blik op het prachtige Bordighera en de Middellandse Zee, liefde op het eerste gezicht; hij besluit afstand te doen van zijn priesterschap en koopt er een huis: Villa Rosa.

Zijn grote passie voor plantkunde bloeit in deze levendige omgeving. Hij begint direct de lokale flora te catalogiseren door middel van ingewikkelde aquareltekeningen, waarvan de pure schoonheid nog steeds de kracht heeft om je de adem te benemen.

Daarnaast ontwikkelt Bicknell een diepe affiniteit met het Ligurische achterland en de bergen. Hij bouwt een huis, dat hij de naam Casa Fontanalba geeft, in de buurt van het dorp Casterino. Zijn documentatie en illustraties van prehistorische rotstekeningen ontdekt rond de Monte Bego en de Valle delle Meraviglie leveren hem internationale erkenning op onder archeologen.

De rotsgravure in de blauwe steen welke een stamhoofd zou voorstellen, (middelste fotoreeks hieronder, rechts), wordt bewaard in het Musée départemental des Merveilles de Tende.

Foto links Villa Rosa, Bettylella, CC BY-SA 4.0.,Wikimedia Commons, foto rechts Casa Fontanalba © Clarence Bicknell Association

Foto Monte Bego en rotsgravures Gregor Seither, CC BY-SA 3.0., blauwe steen: Philippe Kurlapski, CC BY 2.5., Wikimedia Commons

Foto © Museo Bicknell Bordighera

In het huis in de bergen creëert Bicknell het Casa Fontanalba Visitors Book, een bewijs van zijn artistieke talent en liefde voor de natuur, met levendige illustraties en een ruimte om te schrijven voor bezoekers. In een tweede gastenboek, The Book of Guests in Esperanto, promoot hij deze universele taal door hartverwarmende anekdotes op de linkerpagina te schrijven en rechts aquareltekeningen van bloemen te maken (pp. 153-182).

Clarence Bicknell overlijdt in de zomer van 1918 in zijn geliefde Casa Fontanalba. Zijn levenloze lichaam wordt, in de schommelstoel op de veranda met het uitzicht op de bergtoppen dat hij zo heeft liefgehad, ontdekt door zijn toegewijde assistent en tuinman, Luigi Pollini, voor Bicknell eerder een vriend, dan een ondergeschikte.

Tegenwoordig wordt een deel van de artistieke erfenis van Bicknell bewaard in het Museo Bicknell, dat hij in 1888 heeft opgericht. Het is te vinden in een klein parkje achter een klassieke villa, die vandaag de dag de thuisbasis is van het Istituto Internazionale di Studi Liguri, in de Via Romana 39, Bordighera. In het multifunctionele gebouw, kan publiek genieten van diverse culturele evenementen, zoals exposities, lezingen en concerten, welke regelmatig worden georganiseerd (p.73).

Foto’s: © Museo Bicknell Bordighera

Begin mei 2022, zijn wij het Museo Bicknell gaan bezoeken. In de tuin word je in die maand begroet door het levendige paars van een enorme bloeiende Wisteria, ofwel; Blauweregen die de ingang van het museum omlijst. Ga je verder de tuin in, dan zie je unieke Ficus-soorten, torenhoge Afrikaanse palmen en een Jacaranda uit Zuid-Amerika, die allemaal de diversiteit van de flora van de wereld weerspiegelen.

Bekijk de museumbibliotheek en je vindt vitrines met originele brieven van Bicknell, een enorme collectie boeken en kunstwerken over flora, plantkunde, vegetatie, speciale vissen en vogels, plus een betoverende vlindercollectie, zie foto hierboven!

Bronnen:

Valerie Lester, Marvels, The life of Clarence Bicknell, Botanist, Archeologist, Artist, Matador, Troubador Publishing Ltd., Leicester, Verenigd Koninkrijk, 2018.

Artikel Peter Bicknell, Clarence Bicknell, Essentially Victorian, toespraak gegeven door Clarence Bicknell’s achterneef, Peter Bicknell, in het Museo Bicknell in Bordighera, Italië, op 23 september 1988, als onderdeel van de viering van de honderdste verjaardag van de opening van het museum. https://www.clarencebicknell.com/images/downloads_news/clarence_bicknell_essentially_victorian_peter_bicknell_1988.pdf

Websites:

https://clarencebicknell.com/

http://www.museobicknell.com/

https://fitzmuseum.cam.ac.uk/

June 29, 2023

Louise’s Liguria: Een voorproefje van Dolceacqua: geniet van de smaken van geschiedenis, kunst en cultuur.

Terwijl ik werk aan mijn handige reisgids voor jou, om zelf de verborgen juweeltjes van de Italiaanse Bloemenrivièra en het achterland te verkennen, hier alvast een nieuw Blog vol aantrekkelijke informatie over een prachtige en inmiddels wereldberoemd stadje: Dolceacqua!

Je vindt dit historische plaatsje, dat recht uit een sprookje lijkt te komen, ongeveer 13 km. landinwaarts van Ventimiglia

De naam vertaalt zich naar zoet water, een knipoog naar de schilderachtige rivier de Nervia die hier sereen door de vallei stroomt. Het authentieke stadje in de heuvels heeft oude wortels; archeologische vondsten wijzen op nederzettingen in dit gebied uit de ijzertijd. In de tijd van de Romeinen ontstond het oude kasteel Dulcius en na verloop van tijd veranderde deze naam in Dolceacqua.

Spring in je auto en rijdt langs de kust bij Ventimiglia landinwaarts naar boven via Vallecrosia en Pignoi San Rocco. In ongeveer twintig minuten word je omringd door de magie van Dolceacqua.

Vraag iemand naar dit prachtige stadje en ze zullen je wijzen op het Castello dei Doria, het kasteel van de Doria’s, een adellijke patriciërsfamilie die vanaf de dertiende eeuw veel politieke invloed had en heerste over Genova en omgeving. Pittoreske smalle straatjes leiden je naar het kasteel.

Het is even een klim, maar neem van mij aan; eenmaal aangekomen op de top, is het uitzicht op een panorama van weelderige wijngaarden en olijfgaarden, adembenemend!

Het kasteel, deels ruïne, deels gerestaureerd, biedt een bioscoop waar de geschiedenis en tradities van Dolceacqua worden verteld, en de Sala Doria-Grimaldi, waar je alles te weten kunt komen over de nauwe banden tussen deze twee families.

Er worden regelmatig tentoonstellingen gehouden; een groot succes was de tentoonstelling van 2022 gebaseerd op de brieven van Claude Monet (1840-1926), over zijn schilderkunst en plein air, in de open lucht, in dit gebied.

Een artistieke retraite

Je kunt hier niet om de invloed van deze legendarische Franse kunstenaar, die gecharmeerd was van de regio, heen. Monet, die in die jaren in Giverny, in het eoorden van Frankrijk, woonde, kwam in 1883 voor het eerst naar de Italiaanse Riviera. Nadat zijn Engelse vrienden hem het achterland hadden laten zien, werd dit deel van Liguria zijn muze. Weer thuisgekomen, realiseerde hij zich al snel hoe betoverd hij zich voelde, door de schoonheid van de Valle del Nervia, de kleuren van het landschap, de mediterrane vegetatie en de lichtinval in dit deel van Italia.

Niet veel later keerde hij terug van Giverny naar Dolceacqua, om te schilderen, ditmaal samen met collega-kunstenaar en vriend Auguste Renoir (1841-1919).

In een van zijn brieven, uit 1884 aan zijn vriend de kunsthandelaar Paul Durand-Ruel, over de inmiddels beroemde asymmetrisch gebogen brug in het centrum van Dolceacqua, schreef Monet:

” […] l’endroit est superbe, il y a un pont qui est un bijou de légèreté ”. ”

[…] Deze plek is prachtig, er is een brug die een juweel van lichtheid is”.

In hetzelfde jaar heeft Monet twee kunstwerken gecreëerd: Le Chateau de Dolceacqua (1884), dat zich nu in de collectie van het Musée Marmottan Monet in Parijs bevindt, en Le vieux pont sur la Nervia (1844), te zien in The Clark Art Institute, Williamstown, Massachusetts.

Wist je dat de gemeente Dolceacqua de exacte plaats heeft gemarkeerd waar Monet vroeger zijn schildersezel opstelde? Het is behoorlijk surrealistisch om de brug en het kasteel vanuit zijn perspectief te zien!

Elementen die verwijzen naar de invloed van de Doria-familie zijn hier ook te vinden:

Het verhaal van Lucrezia

Een historisch verhaal van moed en rebellie

Ben je een zoetekauw? Wanneer je Dolceacqua bezoekt, zorg er dan voor dat je de culinaire specialiteit, de Michetta, een dolce, een typisch Italiaans zoet broodje of brioche proeft, die overal in het dorp verkrijgbaar is. Dit broodje kent een bijzondere geschiedenis; het recept is ontstaan uit een middeleeuws gebruik, het Ius primae noctis, oftewel het recht op de eerste nacht. Volgens deze traditie eigent een landheer, in het geval van Dolceacqua, een markies uit de familie Doria, zich het recht toe om de dochter van een lijfeigene of een boer die op zijn land werkt, op de avond van haar huwelijk te ontmaagden.

Dit bizarre lot zou ook de mooie Lucrezia hebben getroffen, een negentienjarig meisje dat verloofd was met een jongeman genaamd Basso. Lucrezia verzette zich tegen de markies, die haar vervolgens liet opsluiten in de donkerste kerkers van het kasteel, waar ze verhongerde. Met de hulp van een bewaker kon Basso de privévertrekken van de markies binnendringen en deze letterlijk het mes op de adellijke keel zetten. De markies werd gedwongen een oorkonde op te stellen waarin hij officieel afstand nam van deze wrede gewoonte. Het in het Latijn geschreven document werd vervolgens naar de geestelijkheid van de San Giorgio-kerk gebracht en in dialect vertaald. Het certificaat werd opgehangen op het openbare prikbord zodat iedereen het kon lezen.

Dit alles zou in de nacht van 15 augustus zijn gebeurd. Om de overwinning en het verzet van de dappere Lucrezia te herdenken, besloten de vrouwen in het dorp iets te bakken. Terwijl ze bezig waren met bloem, eieren, olie en suiker, kneedden ze het deeg in de vorm van het vrouwelijke geslachtsorgaan.

Spontaan begonnen ze te zingen in het Ligurische dialect: Omi, au, a michetta a damu a chi vuremu nui, wat betekent: Mannen, vanaf nu geven we onze michetta aan wie wij dat willen. Wat bedoeld wordt met het woord michetta behoeft geen verdere uitleg…

De Ius primae noctis controverse

Het Ius primae noctis is onderwerp van historische discussie. Vooral in de negentiende en twintigste eeuw was het debat over het bestaan ervan populair. In die periode werd veel onderzoek gedaan door verschillende wetenschappers, die zich vragen stelden als: heeft het concept eigenlijk wel bestaan? Is dit feodale recht ergens vastgelegd in een wet? Is er een document dat dit bewijst? Is dit een echt gebruik van tribale samenlevingen of gewoon een mythe? Hoewel de meeste historici het er tegenwoordig over eens zijn dat het hier om een overgeleverd middeleeuws verhaal gaat, blijft het voor anderen een mysterieus onderwerp voor analyse. Wat denk jij?

Liefhebber van religieuze kunst?

Er zijn verschillende kerken te bezoeken.

In Dolceacqua zelf is de barokke Chiesa di Sant’Antonio Abate, daterend uit de vijftiende eeuw, een bezoek waard. Er zijn kunstwerken van Ludovico Brea (1450-1523), (La Santa Devota, 1515), en Bernardo Castello (1557-1629), (La Madonna del Rosario, 1582).

Vergeet niet om omhoog te kijken naar het decoratieve plafond.

In campagna, op het platteland, rond Dolceacqua kunt je een wandeling maken naar enkele andere kerken. De Chiesa di San Giorgio, op tien minuten lopen, bewaart bijvoorbeeld oude graven van de familie Doria, daterend uit de zestiende eeuw. Vanaf het kasteel van Doria via een pad door de olijfgaarden, na een wandeling van ongeveer 45 minuten, bereikt je het Santuario dell’Addolorata, gewijd aan San Gregorio, in de Morghe. Dan is er de Capella di San Bernardo, te voet ongeveer 25 minuten van het centrum. Hier kun je bijzondere fresco’s uit de vijftiende eeuw bewonderen.

Voor de meest actuele informatie over deze wandelingen klik op onderstaande site van de gemeente Dolceacqua.

Culinair genieten in Dolceacqua

Tijd voor een pauze? Terwijl je avontuur bijna eindigt, ga je naar de minder toeristische straten en trakteer je jezelf op een maaltijd in een van de lokale restaurants. Combineer je maaltijd met een glas Rosseso, de lokale rode wijn, die prachtig combineert met regionale recepten, en proost op een ongelooflijke dag. Salute!

Bronnen:

Bullough, Vern L. “Jus Primae Noctis or Droit Du Seigneur.” The Journal of Sex Research, vol. 28, no. 1, 1991, pp. 163–166. JSTOR, tegen betaling becshikbaar via:

https://www.jstor.org/stable/3812958?seq=1

Sector Cultuur van de gemeente Dolceacqua, Progetto a cura di Assessorato al Turismo e alla Cultura del Comune di Dolceacqua, via Roma, 50 – 18035 Dolceacqua (Imperia):

https://www.visitdolceacqua.it/

May 27, 2023

Louise’s Liguria: Il mistero di Altare.

Davide Papalini, CC BY-SA 3.0.

Altare is een van oorsprong middeleeuws bergdorpje in de Ligurische Apennijnen, zo’n 11 km. ten Noordwesten van de stad Savona. Het heeft zo’n 2000 inwoners, en het leven van alle dag kent hier een rustige pas. Toeristen komen er voornamelijk om te wandelen, of om op de mountainbike de heuvelachtige groene omgeving te verkennen.

Monte Burot, Pampuco, CC BY-SA 4.0.

Naast natuur om van te genieten, heeft Altare ook een bijzondere geschiedenis, het is bekend om het bewerken van glas, een mestiere artigianale, een ambachtelijk beroep, dat hier al sinds de elfde eeuw wordt uitgeoefend. Deze maestri vetrai, meester glasblazers, zouden het vak hebben geleerd van Franse meesters uit Orléans en Nevers. Anderen denken dat Benedictijner monniken de leermeesters waren. Tot 1823 heeft de Università vetraria bestaan, een gilde van glasblazers, vanaf 1864 verenigden zij zich in de Società Artistica Vetraria.

Bijzonder, want wanneer we het over Italiaanse glaskunst hebben, wordt meestal aan het Venetiaanse Murano glaswerk gedacht.

Villa Rosa, David Papalini, CC BY-SA 3.0.

Een mooie collectie glaskunst objecten gemaakt tussen 1750 en 1950, is te zien in het Museo dell’Arte vetraria Altarese, het museum voor glaskunst uit Altare. Ook kun je er de kunst van het glasblazen meemaken in de workshops die het museum organiseert. In het centrum vind je diverse cristallerie, winkeltjes waar je kirstalwerk kunt kopen.

Eind achttiende, begin negentiende eeuw, wanneer de Art Nouveau, die in Italia Stile Liberty, of Stile floreale wordt genoemd, zich in de kunst en de architectuur in Europa ontwikkelt, worden er in Altare twee villa’s in deze decoratieve stijl gebouwd;

Villa Agar, tegenwoordig een rusthuis voor gli anziani, voor senioren, en Villa Rosa, waarin het Museo dell’Arte vetraria Altarese, te vinden is. Op zich ook best opmerkelijk om in dit slaperige bergdorpje twee van die elegante villa’s aan te treffen, waardoor Altare in deze periode zelfs bekend heeft gestaan als la piccola Parigi, het kleine Parijs.

Twee auteurs uit Liguria die veel onderzoek hebben gedaan naar de geschiedenis van Altare zijn Giorgio Baietti en Luca Valentini.

In Liguria, zo vertelt Valentini, c’è molto di misterioso, is veel mysterie. Er zijn gebeurtenissen voorgekomen waarvan we weten dat ze daadwerkelijk hebben plaatsgevonden, doordat ze in antieke documenten zijn vastgelegd, zoals bijvoorbeeld de heksenprocessen in Triora, maar daarnaast onverklaarbare waarnemingen, sagen en legenden, die vallen onder de tradizione orale, en door mondelinge overlevering, worden doorgegeven, zoals bijvoorbeeld het mysterie van Altare over la ricchezza di Don Bertolotti, de plotselinge rijkdom van Monseigneur Bertolotti:

Giuseppe Bertolotti Remocorbaso, CC BY-SA 4.0.

Giuseppe Giovanni Bertolotti is in 1842 geboren in Cairo Montenotte, ca. elf kilometer noordelijk van Altare. Zijn vader is paardensmid, het gezin is arm. Na zijn opleiding aan het seminarie van Aqui Terme, gaat Giuseppe in 1865 aan het werk als dorpspastoor in Altare. Hij begint met het restaureren en verfraaien van de Chiesa di Sant Eugenio, die we vinden op het naar hem vernoemde piazza Monsignore Bertolotti.

Tijdens de werkzaamheden, die nog tot 1927 zullen doorgaan, vinden werklieden achter het grote glas- en loodraam een skelet, zittend op een stoel, de hielen tegen elkaar, en gedraaid naar het Oosten. Is dit een verwijzing naar een andere geestelijke, de Franse Bérenger Saunière uit Rennes Le Chateau, die na zijn dood, niet op een bed zou zijn opgebaard, maar in een gelijke houding, gedraaid naar het Oosten is gezet?

Anderen zien een verband met de Massoneria, de Vrij Metselaars, welke staand voor het altaar, met de hielen tegen elkaar, en gezicht richting Oosten, hun geloften zouden afleggen.

In het interieur van de kerk zijn de kruiswegstaties van de Via Crucis, antiorario, tegen de klok in, geplaatst. Een beeld van San Rocco, de patroonheilige van de glasblazers, blijkt een wond te hebben in het rechterbeen, terwijl dit volgens de traditie het linker moet zijn.

Allemaal vreemde vondsten. . .

Nog gekker wordt het wanneer niet veel later Bertolotti voor zijn zus Enrichetta de Villa Ager laat bouwen, voor Rosalia, zijn tweede zus, vervolgens Villa Rosa, en voor Cesarina, de derde zus, een palazzo op het kerkplein. Naast deze projecten voor zijn familie, financiert hij nog andere, zoals een kinderopvang en een meteorologisch waarnemingsstation.

Waar haalt een arme pastoor plotseling zoveel geld vandaan om dit allemaal te realiseren?

Chiesa di San Eugenio, Davide Papalini CC BY-SA 3.0.

Auteur Giorgio Baietti die, gefascineerd door dit verhaal, op zoek naar antwoorden, naar Altare is gereisd, ziet overeenkomsten met het mysterie van het Franse:

Rennes Le Chateau, waar in 1885 Bérenger Saunière aankomt om er te gaan werken als dorpspastoor. Net als zijn Italiaanse collega Bertolotti, vangt ook Saunière aan met de de restauratie van de kerk, de Sainte Marie Madaleine in zijn geval.

Onder het altaar zou hij hier mysterieuze perkament rollen met vreemde tekens hebben gevonden. De bisschop sommeert Saunière naar Parijs te komen om de tekens te laten ontcijferen, wat niet is gelukt.

Na terugkeer in zijn parochie, beschikt ook Saunière net als Bertolotti opeens over een enorme onverklaarde som geld. In het Sainte Marie Madaleine kerkje draait hij vervolgens de Via Crucis om en laat het wijwatervat vasthouden door een nare duivelse figuur. Boven de ingang, laat hij daarnaast de zin Terribilis este locus iste, deze plek is vreselijk, graveren, hier bedoeld in de zin van machtig, groots, sterk.

Over die plotselinge rijkdom en de gebeurtenissen die daarop volgden doen veel verhalen de ronde die bijdragen aan wat bekend staat als het mysterie van Rennes Le Chateau. Iemand die dit ook wilde onderzoeken is de Britste journalist Henry Lincoln, die vervolgens over zjjn bevindingen aldaar samen met thrillerauteurs Michael Baigent en Richard Leigh, een controversieel boek heeft geschreven: Holy Blood, Holy Grail (1982). Het verhaal suggereert, ondersteund door fantasierijke aannames, dat Jezus getrouwd is geweest met Maria Magdalena, en zelfs met haar kinderen heeft gekregen. Koninklijke afstammelingen daarvan zouden via een Franse lijn nog onder ons zijn en worden beschermd door een geheim genootschap; de Priorij van Sion. Het begrip de Heilige Graal, zou, volgens de auteurs, niet geïnterpreteerd moet worden als de beker met het bloed van Christus na zijn kruisiging, of als gebruikt bij het Laatste Avondmaal, maar als het Oud Franse woord sangreal – sang – bloed, real – koninklijk, het koninklijke bloed van de afstammelingen van Jezus.

Reproductie van foto in Bibliothèque nationale de France (BnF), fotograaf onbekend.

Dan Brown heeft vervolgens ditzelfde thema verwerkt in zijn boek De Da Vinci Code (2003), In zijn roman noemt hij het plaatsje niet, maar er zijn wel verwijzingen naar Rennes Le Chateau. Een voorbeeld is de “conservator van het Louvre”, een van zijn romanpersonages, die hij de naam Jacques Saunière heeft gegeven. Wie hier meer over wil lezen, zie link onderaan dit artikel.

De documenten die Bérenger Saunière heeft gevonden, zouden deze theorieën, die de wereld op zijn kop zouden hebben gezet, hebben onthuld. . .

Heeft Bérenger Saunière, naar rondgaande verhalen fluisteren, daadwerkelijk dit enorme geheim ontdekt?

Is er een verband met zijn Italiaanse collega Giuseppe Bertolotti?

De twee pastoors hebben nooit een uitleg gegeven over hun rijkdom.

Zowel Bertolotti, als Saunière, blijven tot hun dood, in respectievelijk 1931 en 1917, werken in de eigen kleine dorpsgemeenschap, ondanks aanbiedingen voor hoge posities binnen de kerk.

Heeft de Rooms-Katholieke kerk hen beide met aanzien en geld de mond willen snoeren?

Noch het bisdom, nog historici of andere wetenschappers hebben deze overleveringen of het bestaan van de in Rennes Le Chateau gevonden documentende ooit bevestigd.

Inspirerende verhalen, waarheid, of mistero, mysterie? Dat mag jezelf beoordelen.

Illustratie-website Rennes Le Chateau, zie link onderaan artikel.

Artikelen:

Maria Vittoria Cascino, Misteri nella chiesa di Altare sulle tracce del Sacro Graal per Il Giornale.it, 14 Dicembre 2007.

https://www.ilgiornale.it/news/genova/misteri-nella-chiesa-altare-sulle-tracce-sacro-graal-179605.html

Valentina Fiore, Le vetrate di Villa Rosa: uno straordinario esempio di Liberty ad Altare in Alte Vitrie, brochure dell’Istituto per lo studio del vetro e dell’Arte vetraria, Altare, 2022.

http://www.museodelvetro.org/wp-content/uploads/2023/02/ALTE-VITRIE-brochure-2-2022-V1R2-HR.pdf

Voor wie Italiaans kent en verder wil lezen:

Giorgio Baietti, Lo specchio inverso, Edizioni Lindau, Torino, 2007.

Luca Valentini, I misteri della Liguria, Atene Edizioni, Arma di Taggia, 2017.

Foto’s glaskunst en interieur: Museo dell”Arte vetraria Altarese.

Overige websites:

http://www.comune.altare.sv.it/

http://www.museodelvetro.org/

https://www.rennes-le-chateau.fr/domaine-de-labbe-sauniere/

https://www.kuleuven.be/thomas/page/de-da-vinci-code/