Oudejaarsavond is in het Italiaans: La vigilia di Capodanno (letterlijk: de avond voor Nieuwjaarsdag) maar wordt ook La notte di San Silvestro, de nacht van Sint Sylvester genoemd, waarom eigenlijk?

De Heilige Sylvester is paus geweest van 314 tot 335 na Chr. tijdens de heerschappij van de Romeinse keizer Constantijn de Grote ( 272-337). Nadat Sylvester de keizer van lepra zou hebben genezen schenkt Constantijn hem uit dankbaarheid het wereldlijk gezag over het westelijk gedeelte van het Romeinse Rijk, waardoor deze naast geestelijk leider, ook wereldlijk vorst wordt. Deze schenking is vastgelegd in de Donatio Constantini, een oorkonde die later vervalst bleek.

Dat het om een vervalsing gaat wordt algemeen aangenomen doordat uit het onderzoek van de Italiaanse humanist en filoloog Lorenzo Valla (ca.1405-1457), de Falso credita et ementia Constantini Donatione declamatio bleek dat bepaalde termen zoals die in de Donatio voorkwamen niet pasten bij de historische context waarin het document geschreven is.

Het heeft nog tot in de negentiende eeuw geduurd voordat ook de Katholieke kerk erkende dat het document niet authentiek was en het grondgebied van de paus beperkt werd tot Rome en Vaticaanstad.

In de Santo Quattro Coronati kerk in Rome zijn in de San Silverster kapel uit 1246 fresco’s te bewonderen waarop Constantijn een tiara schenkt aan Sylvester waarmee de Donatio Constantini beeldend wordt uitgedrukt. Sint Silvester is de patroonheilige van het nieuwe jaar en zijn feestdag vieren de Katholieken op 31 december.

Het vieren van de laatste dag van het jaar doen Italianen net als wij ook het liefst met familie en vrienden maar vooral met lekker samen eten!

Of je het nu in kleine kring viert of enorm uitpakt, bij Il cenone di Capodanno, het grote Oudejaarsdiner, horen volgens traditie een paar typische Italiaanse gebruiken en gerechten.

Wat echt niet mag ontbreken zijn cotechino e lenticchie, gekruide varkensworst met linzen. Dit gerecht behoort tot het culinair patrimonium van steden als Ferrara, Bologna, Reggio Emilia, Parma en Piacenza maar wordt ook in andere delen van Italië op 31 december met smaak gegeten. Al in de tijd van de Romeinen werden linzen gezien als teken van voorspoed. Volgens de traditie gaf men elkaar leren zakjes gevuld met linzen cadeau met de wens dat deze in geldstukken zouden veranderen. Wanneer je linzen, die door hun goudbruine kleur wel wat lijken op geldstukken, kookt, nemen ze ook nog in volume toe, een voorbode van toenemende rijkdom. De oudejaarsschotel Cotechino e lenticchie met de linzen die er als muntstukken omheen worden geserveerd staat dan ook voor fortuna e prosperità per l’anno nuovo, succes en welvaart voor het nieuwe jaar.

Een familiebedrijf dat al sinds generaties volgens traditionele recepten salami en cotechino produceert is Salumi Pasini waar je deze typische Italiaanse producten op de webshop kunt vinden https://salumipasini.com/

In Nederland kun je de originele cotechino kopen bij Pomino Italiaanse delicatessen Leiden https://www.italiaansedelicatessen.com/ of bij Appetito in Amsterdam: https://shop.appetito.eu/catalogsearch/result/?q=cotechino

Heb je na het lezen hierover zin gekregen om deze Italiaanse Capodanno schotel zelf eens te maken, het recept van Anna Maria vind je op mijn website in de categorie recepten: https://www.deitaliaanseculturelesalon.nl/recepten/la-ricetta-di-anna-maria-cotechino-e-lenticchie/

Op de mooi versierde tafel voor het Cenone zien we ook melagrane, granaatappels en mandjes met noci, walnoten en frutta secca, gedroogde vruchten als symbolen voor levensenergie, vruchtbaarheid en geluk, terwijl chicchi di riso, rijstkorrels en uve, druiven staan voor rijkdom en overvloed. Er is zelfs un famoso detto, een bekend gezegde: chi mangia uva a capodanno conta quattrini tutto l’anno”, dat zoiets betekent als: wie een druif eet op Nieuwjaarsdag kan het hele jaar muntjes tellen, zit dus goed bij kas. Volgens de traditie moet je daarom precies op het slaan van de klok om middernacht wanneer de klok twaalf keer slaat een druif eten voor elke maand van het komende nieuwe jaar.

Daarnaast is de kleur rosso, rood belangrijk op Oudejaarsavond. Peperoncini, rode pepers, staan voor een gunstig levenslot en worden verwerkt in tafelstukken gebruikt om de tafel te versieren.

Mannen schenken hun geliefde della biancheria intima rossa, rode lingerie en vrouwen hem mutande da uomo in rosso, een rode onderbroek omdat de kleur staat voor passie en fertiliteit in het nieuwe jaar. Stellen die graag een baby willen verwachten doen mee aan deze traditie.

Let op: zelf aantrekken helpt niet, het werkt alleen wanneer je het exclusief cadeau hebt gekregen!

Nu ben je helemaal klaar voor het Italiaanse Veglione di San Silvestro, het grote oudejaarsbal, een feest dat de hele oudejaarsnacht duurt, tenzij je teveel hebt gegeten natuurlijk…

http://www.hs-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost08/DonatioConstantini/don_text.html

https://history.hanover.edu/texts/vallapart1.html

foto San Silvestro: unknown medieval artist in Rome, Public domain, via Wikimedia Commons, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/bc/Sylvester_I_and_Constantine.jpg

foto cotechino: https://salumipasini.com/

foto peperoncino: LH © 2020

Tekst Louise Helsloot MA – De Italiaanse Culturele Salon © 2020